نوآوران آنلاین- کنسرت آنلاین همایون شجریان خواننده موسیقی ایرانی با همراهی ارکستر مجلسی تهران به رهبری بردیا کیارس پس از یک هفته تبلیغ گسترده در فضای مجازی، شب گذشته یکشنبه چهارم خردادماه در حالی با نام «نسیم وصل» از محل تالار وحدت پیش روی مخاطبان قرار گرفت که به دلیل اختلالات موجود در سامانه‌های اینترنتی که مسئولیت پخش آنلاین این کنسرت زنده را داشتند، بسیاری از علاقه مندان موفق به تماشای آنلاین این اجرا نشدند.
گویا حجم بالای مخاطبان برای تماشای کنسرت که به گفته اپراتور تلفن همراه میزبان این اجرا، بالغ بر ۷۱۰ هزار نفر در لحظات ابتدایی بوده، موجب غافلگیری و بروز این اشکالات از جمله قطعی چندین باره برنامه حین اجرای زنده شده بود. این نکته در حالی بود که طی روزهای قبل از برگزاری کنسرت که حجم وسیعی از تبلیغات سراسر شهر را پوشش می‌داد، تعداد بالایی از مخاطبان نیز برای عضویت در سامانه حامی برنامه پول پرداخته بودند، ماجرایی که پیش از این حداقل در بسیاری از کنسرت‌های آنلاین وجود نداشت و تماشای آن‌ها کاملاً «رایگان» بود.
این اختلالات به اندازه‌ای بود که پس از اجرای کنسرت، شرکت حامی برنامه اعلام کرد: «علاقه‌مندانی که به دلیل استقبال گسترده موفق به مشاهده این کنسرت نشدند، می‌توانند طی دو نوبت روزهای آینده، پخش مجدد آن را از طریق تلویزیون تعاملی لنز مشاهده کنند.»
حضور «مهمانان» در غیاب «مخاطبان»!
از دیگر نکات مهمی که شب گذشته به شدت کنسرت آنلاین همایون شجریان را تبدیل به یک اجرای زنده در حضور تماشاگران کرده بود، حضور بیش از ۸۰ مهمان در طبقه دوم تالار وحدت بود که این آمار برای اجرایی که طبیعتاً می‌بایست در غیاب مخاطبان صورت می‌گرفت و به‌خصوص در قیاس با کنسرت‌های آنلاینی که پیش از این در این تالار برگزار می‌شد، نکته جالب توجهی بود.
این در حالی است که در حین برگزاری کنسرت‌های آنلاین گذشته، فقط تعداد محدودی از خبرنگاران و عوامل فنی اجرا در سالن اجرا حضور پیدا می‌کردند. نکته‌ای که با توجه به شکل و شمایل حضور مهمان‌ها حاضر در برنامه، به نظر می‌آمد به نفع دعوت‌های افتخاری اسپانسرها نادیده گرفته شده و این عدم ملاحظه مشکلاتی را هم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جهت مقابله ویروس کرونا در محل اجرا ایجاد کرده بود.
خاطره‌بازی از «هوای گریه» تا «مرغ سحر»
به هر حال با وجود برخی از حاشیه‌هایی که انتظار می‌رفت اسپانسرهای برنامه فکر منسجم‌تری برای پرهیز از مواجهه با آن‌ها می‌کردند، کنسرت ارکستر مجلسی تهران به رهبری بردیا کیارس که این روزها نسبت به ماه‌های گذشته حضور پررنگ‌تری در ارکسترهای دولتی و خصوصی دارد، با اجرای قطعات ماندگار و پرطرفدار همایون شجریان به آهنگسازی محمد جواد ضرابیان از جمله هوای گریه»، «خانه سودا»، «افسونگر»، «غریبانه»، «ای عاشقان»، «باستاره‌ها»، «حاصل عمر»، «دفتر دل»، «نسیم وصل» و «مرغ سحر» برگزار شد.
اسپانسرها گویی آنقدر حواسشان گرم بیلبوردهای تبلیغاتی سطح شهر با شعار «بزرگترین کنسرت آنلاین کشور» و انگیزه‌های تجاری‌شان در روزهای گذشته بود که فراموش کردند طعم شیرین این «خاطرات شنیداری» هم نیاز به حراست و صیانت دارد وجه نوستالژیک و هنری این اجرا اما به‌شدت زیرسایه وجوه تجاری و اقتصادی مدنظر حامیان مالی برنامه قرار داشت. اسپانسرهایی که گویی آنقدر حواسشان گرم بیلبوردهای تبلیغاتی سطح شهر با شعار «بزرگترین کنسرت آنلاین کشور» و انگیزه‌های تجاری‌شان در روزهای گذشته بود که فراموش کردند طعم شیرین این «خاطرات شنیداری» هم نیاز به حراست و صیانت دارد. کما اینکه کیفیت اجرای برنامه شب‌گذشته نسبت به آنچه که همایون شجریان و ارکستر مجلسی تهران در اجرای چند سال قبل همین کنسرت در برج میلاد تهران به نمایش گذاشته بودند، از درجه کیفی به مراتب پایین‌تری برخوردار بود.
از دیگر نکاتی که می‌توان درباره این کنسرت به آن اشاره کرد، صحبت نکردن همایون شجریان با مخاطبانش حین اجرا بود که گرچه فرصت‌هایی برای گپ و گفت همیشگی‌اش با بینندگان وجود داشت اما وی ترجیح داد این بار بدون کوچک‌ترین سخن و حرفی عمده تمرکز خود را روی اجرای برنامه‌ای بگذارد که به نظر می‌آمد وجوه اقتصادی و تبلیغاتی‌اش برای حامیان آن از درجه بسیار بالایی برخوردار بوده‌است و این فضا حس و حال هنری همایون را هم تحت‌تأثیر قرار داده است.
البته او در بخش پایانی برنامه که اختصاص به اجرای قطعه همیشه ماندگار «مرغ سحر» داشت، برای مخاطبانش سنگ تمام گذاشت و تلاش کرد تا با خوانش ویژه این قطعه که پیش‌ترها توسط پدرش در بهترین کیفیت ممکن پیش روی مخاطبان قرار گرفته بود، حال و هوای حسی مناسبی را برای دقایق پایانی این کنسرت پرحاشیه رقم بزند تا علاقه مندان موسیقی ایرانی با این قطعه یادی هم از محمدرضا شجریان استاد موسیقی ایرانی کرده باشند.
ارکستر مجلسی تهران در مسیر بازگشت
ارکستر مجلسی تهران هم که از چند سال گذشته به رهبری بردیا کیارس کار خود را آغاز کرده و در این مدت نیز به صورت بسیار محدود کنسرت‌هایی را روی صحنه برده و یا در برخی از اجراهای نمایشی موزیکال به عنوان گروه نوازنده حضور داشته در این برنامه با ترکیبی از نوازندگان حرفه‌ای و کاربلد موسیقی کلاسیک و موسیقی ایرانی از جمله آزاد میرزا پور، پاشا هنجنی، سینا جهان آبادی، مازیار ظهیرالدینی، تینا جامه گرمی، فرشید پاتینیان، حسین رضایی نیا، همایون نصیری، کامبیز گنجه‌ای روی صحنه رفت و به اجرای زنده آثار ماندگاری پرداختند که بسیاری مخاطبان این وجه موسیقایی همایون شجریان را بیشتر می‌پسندیدند و انتظار داشتند در این کنسرت آنلاین شاهد بازگشت باشکوهی از خواننده‌ای باشند که در این آثار موسیقایی به آنچه از میراث آوازی پدر رسیده نزدیکی بیشتری داشت.
گرچه آثار سال‌های اخیر همایون شجریان در همکاری با برادران پورناظری رنگ‌وبوی پرمخاطب‌تری داشته و اتفاقاً آثار قابل‌تاملی هم در عرصه موسیقی بوده‌اند، اما آنچه این خواننده در آلبوم‌های «نسیم وصل» و «باستاره‌ها» ارائه کرده بود، طعم موسیقایی ویژه‌تری دارد که خیلی از طرفداران این خواننده معتبر موسیقی ایرانی او را این گونه می‌پسندند.
به هر حال آنچه همایون شجریان در این کنسرت برای مخاطبانش ارائه داد، گرچه ارائه فشرده شده و البته کم‌حوصله‌تری نسبت به کارهای قبلی او در این متر و معیار بود، اما بازگشتی خاطره ساز برای وی بعد از مدت‌ها دوری از آنچه در گذشته برای خود انتخاب کرده بود، به حساب می‌آمد. اجرایی که تا حد زیادی درگیر حاشیه‌ها، تبلیغات پر طمطراق اسپانسرها و بدسلیقگی‌های طراحانی قرار گرفت که اگر با مشاوره و برنامه‌ریزی هنری بیشتری روی آن تمرکز می‌شدند، قطعاً کنسرت آنلاین خواننده پرطرفداری چون همایون شجریان و ارکستر معتبری چون ارکستر مجلسی تهران را با کیفیت بهتری پیش روی مخاطبان قرار می‌دادند.
به هر حال پدیده «کنسرت آنلاین» در روزهای کرونایی یکی از اتفاقات مثبت برای علاقمندان و اهالی موسیقی در بهبود شرایط روحی جامعه است که این روزها به شدت از شیوع ویروس منحوس «کرونا» بی‌حوصله و کم روحیه شده‌اند، اما گویا ماجرای این اجراهای زنده به دلیل برخی از تمایلات اقتصادی و سودآوری بنگاه‌های اقتصادی و متأسفانه برخی مجموعه‌های دولتی رفته‌رفته به سمت و سویی هدایت می‌شود که مدیران فرهنگی به ویژه مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید فکر حساب شده‌ای‌تری را برای اصلاح آن در نظر بگیرند. کما اینکه در برگزاری کنسرت‌های آنلاین پروژه «نوروزخانه» به میزبانی شهرداری تهران برخی از حرف و حدیث‌ها درباره بده بستان‌های مالی میان هنرمندان و برگزارکنندگان پیش آمد که کام مخاطبان این نوع اجراهای زنده را تحت تأثیر قرار داد و بعدها هم شفاف‌سازی مشخصی پیرامون آن صورت نگرفت.