سرویس اقتصاد
نوآوران آنلاین- بانک قرض‌الحسنه مهر ایران برخی از خدمات الکترونیکی را براي نخستين بار در نظام بانکي كشور ارائه كرده، اين پيشگام بودن در ميان شبكه بانكي از چه نگرش و رويكردي نشات مي‌گيرد؟ هیئت مدیره بانک در سه سال گذشته، یک رویکرد راهبردي داشته تا بتواند بخش زيادي از منابع ارزان‌قيمتي را که در جامعه گردش دارد، جذب كند و همان منابع را به‌صورت ارزان‌قيمت به بخش خرد جامعه تزريق كند. در عين حال، با نظام بانكداري سنتي نمي‌شود اين كار را انجام داد و نياز بود كه بانك به سمت رويكرد الكترونيكي و نوين گام بردارد. در دو سال گذشته بیشتر طرح‌ها و برنامه‌های ما در راستای جذب منابع، جلب اعتماد مردم، ترویج فرهنگ قرض‌الحسنه و برندسازي براي بانک بود. تمام حوزه‌هاي بانک نيز در اين راستا تلاش کردند. طرح‌هاي تسهيلاتي را تنوع داديم و شعب ما در حوزه جذب منابع فعاليت‌هاي خوبي داشتند، همچنين روابط عمومي، برند بانک را تبليغ كرد. نتیجه این فعالیت‌ها در حوزه جذب منابع چه بود؟ حجم منابع بانک به شدت رو به رشد است. در سال‌های اخیر یک سال ۸۲ درصد و سال دیگر ۵۴ درصد منابع بانک رشد داشته است. در سال جاري نيز تا کنون منابع بانك ۶۰ درصد رشد داشته است. از اواخر سال گذشته ديديم كه اگر منابع ما به همين صورت رشد كند، نمي‌توانيم بر اساس بانكداري سنتي پيش برويم. مسئله ديگر اينكه وام‌هاي قرض‌الحسنه بايد از حالت رفع معيشت به وام‌هاي توانمندسازي تبديل شود. يعني اين‌گونه نباشد كه يك فرد براي يك لحظه تحت تأثير قرار گيرد؛ بلكه يك خانواده در بلندمدت از اين وام‌هاي ارزان‌قيمت متأثر شوند. به‌ويژه تورمي كه در جامعه وجود دارد، باعث شده قشر ضعيف ما بيش از پيش تضعيف شود. پس اين افراد بيش از گذشته به وام هاي قرض‌الحسنه نياز دارند؛ يعني وام‌هايي كه سود ندارد و كارمزد حداقلي در قبال آن دريافت مي‌شود. يك رويكرد توانمندسازي افراد بود و ديگر اينكه با شيوه سنتي نمي‌توان بانكداري كرد. مهر ایران سامانه‌های مختلفی در حوزه بانکداری الکترونيک راه‌اندازي کرده است. آيا اين سامانه‌ها در راستاي عبور از بانكداري سنتي راه‌اندازي شده اند؟ باید در نخستین قدم سیستم را چابک نموده و کاری مي‌کرديم که تا حد ممكن نيازي نباشد مشتري به شعب بانك مراجعه كند. ابتدا به سراغ سامانه‌هايي رفتيم كه منجر به حذف كاغذ مي‌شوند. در فاز دوم نيز كه اكنون در حال تدوين است، بحث عدم مراجعه مشتري به بانك را پيگيري مي‌كنيم. در فاز اول بايد سامانه‌هايي را در اختيار مي‌داشتيم تا هنگامي كه مردم به شعب بانك مراجعه مي‌كنند، با حداقل زمان بتوانند كارشان را انجام دهند. زيرا حجم مراجعات زياد شده و ديگر ممكن نبود كه مراجعات را مانند گذشته مديريت كنيم و در آن صورت نارضايتي ايجاد مي‌شد. در نتيجه سراغ سامانه‌هايي رفتيم كه فرآيندها را كوتاه كنند. کاغذ یکی از معضلات نظام اداری ما بود؛ زیرا پر کردن، بايگاني کردن و دوباره احصا كردن آن وقت گير بود. براي مثال مشتري براي يك افتتاح حساب، ۳۰ دقيقه معطل مي‌شد. همچنين دريافت تسهيلات با آوردن ضامن‌ها و چند بار مراجعه نزديك به دو ساعت زمان مي‌برد. در مرحله اول خواستيم چنين فرآيندهايي از ميان برداشته شود. كاركرد سامانه اول ما اين بود كه كاغذ از تمام مراحل عمليات ما حذف و تمام فرآيند الكترونيكي شود تا سرعت عمل نيز افزايش يابد. هنگامي كه سرعت كار افزايش يابد، هم كارمند شعبه بهتر مي‌تواند پاسخگو باشد و انگيزه بيشتري پيدا مي‌كند و هم مشتري احساس رضايت بيشتري مي‌كند. سامانه ميعاد در اين راستا طراحي شد كه البته همچنان خلأهايي دارد. با اين حال آن را عملياتي كرديم تا در حين اجرا مشكلاتش را مرتفع كنيم و فكر مي‌كنم تا دو ماه آينده تمام مشكلات آن برطرف شود و سرعت مورد نظر در انجام كارها نيز كاملاً تحقق يابد. فاز بعدی این است که تمام کار روی بستر الکترونیک انجام شود، يعني مشتري اساساً مراجعه‌اي به شعب نداشته باشد كه نياز به كاغذ داشته باشيم. اين عمليات روي موبايل‌بانك انجام مي‌شود كه به‌شدت روي آن كار مي‌كنيم و خدماتي كه در آينده نزديك روي موبايل‌بانك و اينترنت‌بانك خود ارائه مي‌كنيم كمك مي‌كند كه به اين هدف دست يابيم. بايد نهايت تلاشمان را انجام دهيم تا اعتماد مردم را جلب كنيم. اعتماد مردم تنها مربوط به پول دادن و پول گرفتن نيست؛ بلكه شامل احترام گذاشتن به مشتري، سرعت انجام درخواست مشتري و امنيت فعاليت‌هاي وي نيز مي‌شود. بايد چنين امكاني را فراهم كنيم و به همين سمت گام برمي‌داريم. حال که اعتماد مردم نسبت به بانک قرض‌الحسنه مهر ایران جلب شده، تلاش می‌کنیم که پاسخگوی اعتماد آن‌ها باشيم. در رابطه با فاز دوم كه اشاره كردم، بخشي از سامانه تا ۲۲ بهمن عملياتي مي‌شود و در سال آتي كامل مي‌شود. مثلاً برنامه‌ريزي كرده‌ايم افتتاح حساب از طريق موبايل‌بانك تا اسفند ماه انجام شود. به اين صورت كه فرآيند افتتاح حساب به‌طور كامل روي موبايل انجام شده و كارت بانكي نيز در منزل يا محل كار مشتري، به وي تحويل داده مي‌شود. يعني ديگر كسي براي افتتاح حساب به شعبه بانك مراجعه نمي‌كند. اكنون نيز اين خدمت را ارائه مي‌كنيم؛ اما هنگامي كه اين خدمت روي موبايل در دسترس باشد، توفيق بيشتري حاصل مي‌شود. در میان صحبت‌هایتان به بحث توانمندسازی دریافت‌کنندگان تسهيلات قرض‌الحسنه هم اشاره کرديد؛ مهر ايران در اين راستا چه طرح‌هايي را اجرا کرده است؟ در رابطه با توامندسازی افراد به این سمت رفتیم که وام‌های اشتغال‌زايي بيشتري ارائه کنيم. براي نمونه طرح حمايت از کالاي ايراني را داشتيم که در قالب اين طرح هم از مصرف‌كننده و هم از توليدكننده حمايت كرديم. يعني وام با سود پايين به مصرف‌كننده داده مي‌شود تا كالاي ايراني را خريداري كند و از سوي ديگر توليدكننده فروش بيشتر خواهد داشت. دو دستاوردی که بانک قرض‌الحسنه مهر ایران در حوزه بین‌المللی داشت، هم مربوط به پوشش مشتريان و هم مدل‌هاي کسب‌وکاري است كه بانك طراحي كرده بود. همچنين به ساختار مالي بانك مرتبط بود كه منضبط و شفاف است. اين انضباط و شفافيت در ميزان اندك معوقات، سودآوري، تعداد تسهيلات، كفايت سرمايه، نسبت مصارف به منابع و... قابل مشاهده است. افزایش سرمایه بانک نیز در راستای تقويت ساختار مالي بانک است که مورد توجه نشريه بنکر هم قرار گرفت و بانك قرض‌الحسنه مهر ايران را جزو سه بانك برتر قرض‌الحسنه در سطح دنيا انتخاب كرد. سازمان همكاري اسلامي نيز پوشش مشتريان و مدل‌هاي كسب‌وكاري بانك را در نظر گرفت و مهر ايران را به‌عنوان بانك برگزيده معرفي كرد. بانک قرض‌الحسنه نمی‌تواند خدمات گسترده بانک‌های دیگر را ارائه کند. در نتیجه منابع انساني اين بانک خيلي ارزشمند است، ؛زيرا كار سخت‌تري براي جذب مشتري در پيش دارد. بانك‌هاي ديگر، خدماتي ارائه مي‌كنند كه مشتري جذب آن مي‌شود؛ ولي ما چنين خدماتي نداريم و بايد در اين شرايط مشتري جذب كنيم. امسال پیش‌بینی کرده بودیم که به يک ميليون و ۵۰۰هزار نفر تسهيلات دهيم؛ اما تا انتهاي سال قطعاً به دو ميليون فقره تسهيلات خواهيم رسيد. معنايش اين است که اين مدل كسب‌وكاري كه بانك در پيش گرفته و همچنين سامانه‌هايي كه طراحي شده، دارد موفق عمل مي‌كند. اخیراً با الزام بانک‌ها از سوی بانک مرکزی برای ارائه رمز دوم پويا به مشتريان و عمل کردن بر اساس آن مواجه شده‌ايم. بانك قرض‌الحسنه مهر ايران در اين زمينه چه فعاليت‌هايي داشته است؟ با توجه به اتفاقاتی که در حوزه بانکداری و پرداخت الکترونیک می‌افتد، قطعاً رمز دوم پويا نياز كشور است. بانك قرض‌الحسنه مهر ايران نيز مانند ساير بانك‌ها اين كار را در موعد مقرر انجام داده است. فاز اول را در قالب سامانه‌اي انجام داديم كه مشتريان براي فعال كردن رمز دوم پويا، بايد به شعبه مراجعه مي‌كردند. فاز دوم نيز تحت وب است و مشتري براي فعال كردن رمز دوم پويا نيازي به مراجعه به شعبه ندارد. مرحله بعدي ارسال از طريق پيامك است و بانك‌هاي مختلف براي راه‌اندازي اين سامانه مهلت‌هايي داشته‌اند. تا موعد مقرر براي بانك قرض‌الحسنه مهر ايران نيز اين كار هم انجام مي‌شود.