نوآوران آنلاین-چند روزی است شاخص آلایندگی تهران همانند برخی کلانشهرها به عدد ۱۵۰ رسیده و برای چندمین بار مدارس را به تعطیلی کشانده؛ اما در میان تصمیمات مقطعی مسئولان و مصوبات دقیقه نودی کمیته اضطرار و عدم نظارت لازم بر اجرای آن نیز خود قابل تأمل است که از مشهودترین آنها تردد کامیونها و خودروهای سنگین دودزا در سطح شهر علی رغم ممنوعیت تردد آنها تا اطلاع ثانوی است این مورد و بسیاری موارد دیگر باعث شده که تهران روزهاست در محاصره آلودگی هوا قرار گرفته است.
یکی از مصوبات همیشگی کمیته اضطرار آلودگی هوا در هنگام تشدید آلایندگی هوا ممنوعیت تردد کامیونها و خودروهای سنگین در درون شهر تهران است؛ اما اگر در همین روزها و شب‌های آلوده دوری در خیابانها بزنید مشاهده خواهید کرد که تردد کامیونها در شهر با شب‌های عادی هیچ تفاوتی ندارد و اعمال این مصوبه گویی بنا به عادت تکرار می‌شود تا جایی که علی پیرحسینلو مشاور معاون حمل و نقل شهردار تهران پیش از این در گفتگو با ایسنا با طرح پرسشی مبنی بر چرایی تردد کامیون‌های دودزا در روزهای آلوده تهران به رغم ممنوعیت، گفت: سالهاست که استفاده از شیوه های سنتی کنترل خودروهای متخلف همچون برقراری ایست بازرسی، کمین کردن، کنترل دستی مدارک و ... منسوخ شده و با توجه به حجم خودروها و تاثیری که آلایندگی آنها بر سلامتی شهروندان دارد، ضروری است که از شیوه‌های کنترلی مکانیزه و زیرساختی به نفع سلامتی مردم شهر استفاده شود.
وی در حقیقت با انتقاد از آنچه عدم همکاری پلیس راهور برای کنترل و برخورد با کامیون‌های دودزا و آلاینده خواند، خواستار بهره‌گیری کامل از زیرساخت‌های مکانیزه هوشمند به نفع سلامتی مردم شهر شد. بر اساس مطالعات انجام شده، خودروهای دیزلی سنگین و نیمه‌سنگین در شهر تهران مسبب تولید آلاینده‌های اکسیدهای گوگرد و اکسیدهای ازت و مهمترین آن ذرات معلق هستند و هنگامی که بر اساس پیش‌بینی هواشناسی وضعیت هوا ساکن می‌شود، کمیته اضطرار آلودگی هوا تشکیل و ممنوعیت تردد خودروهای سنگین دیزلی مصوب و اجرایی می‌شود که روز ۱۹ آبان مقرر شد از دوشنبه شب تا پایان هفته تردد کامیونها در تهران ممنوع شود.
پیرحسینلو پیشتر در ۱۹ آبان ماه سال جاری نیز در پیامی توییتری نوشته بود: "با آنکه دولت تصمیم گرفته بود از دیشب تا آخر هفته ورود کامیونها به تهران مطلقا ممنوع باشد، عملا پلیس این تصمیم را اجرا نکرده است. واقعیت تلخ اینکه از ساعت ۱۰ دوشنبه شب تا ۶ صبح روز بعد، ۳۸۳۸ تردد کامیون عمدتا دودزا در دوربین‌های ورودی- خروجی شهر ثبت شده است."
به گزارش ایسنا، درباره سهم آلایندگی خودروهای سنگین در آلودگی هوای تهران رقم های بسیاری از ۳۰ درصد تا ۷۰ درصد عنوان شده است و بسیاری از جمله محمد حسن کلهری، معاون حمل و نقل راهداری استان تهران از مردودی ۲۰ درصد خودروهای سنگین در آزمون های معاینه فنی خبر داده است دو عاملی که می‌تواند لزوم برخورد قاطع با دودزاهای سنگین در ترددهای شبانه به ویژه در این روزهای آلوده که مدارس و دانشگاه ها را به تعطیلی رسانده، دو چندان کند. بی تردید اعمال محدودیت های ترافیکی همچون اجرای طرح زوج و فرد از درب منازل برای شهروندان و سایر محدودیت ها برای خودروهای سبک باید همزمان برای خودروهای سنگین نیز اعمال شود.
طی سال‌های اخیر، آلاینده اصلی تهران که موجب قرارگیری هوای این شهر در وضعیت ناسالم می شود ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون است. ذراتی که اثرات سوء قابل توجهی بر سلامت شهروندان می گذارند. ذرات گرد و غبار، سولفات و وسایل نقلیه بنزینی بیشترین سهم را در انتشار ذرات معلق در هوای تهران دارند. پس از آنها وسایل نقلیه دیزلی، آمونیوم، ذرات ناشی از تجزیه گیاهان، نیترات و احتراق بیومس رده‌های بعدی انتشار ذرات معلق ریز را به خود اختصاص داده‌اند. احتراق گاز طبیعی نیز با درصد انتشار کمتر از یک، سهم قابل اغماضی در انتشار این ذرات به اتمسفر دارد.
بر اساس نتایج بدست آمده از سهم بندی منابع توسط مدل موازنه جرمی عناصر شیمیایی ملاحظه می گردد که وسایل نقلیه بنزینی و دیزلی در مجموع ۴۱.۷ ± ۲۳.۲۳ درصد از کل ذرات معلق کوچکتر از ۲.۵ میکرون منتشر شده در هوای شهر تهران را تشکیل داده و مهمترین منبع انتشار ذرات معلق به شمار می روند.
کمیته اضطرار شهر تهران طی روزهای گذشته تصمیماتی شامل ممنوعیت حمل و نقل کامیونها تا اطلاع ثانوی، ممنوعیت فعالیت معادن شن و ماسه، تعطیلی چند روزه مدارس، نیم بها شدن بهای بلیط مترو و افزایش دو برابری عوارض ورود به محدوده طرح ترافیک و اجرای طرح زوج و فرد از درب منازل را اتخاذ کرده است.
با نگاهی به تصمیمات این کمیته و توجه به آمار منابع تولید آلایندگی ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون متوجه می شویم تصمیماتی که برای کامیونها گرفته می شود و نهایتا در اجرا مغفول می‌ماند تاثیر قابل توجهی در کیفیت هوای شهر تهران دارد.
شینا انصاری مدیرکل محیط زیست شهرداری تهران نیز در رشته توییت‌هایی ظرف روزهای گذشته با تاکید بر اینکه وضع قوانین برای کاهش آلودگی هوا به تنهایی کافی نیست گفته است: «آنچه که حائز اهمیت است قابلیت اجرای قوانین در کشور می‌باشد. کارآمدی قوانین بیشتر از هرچیز نیازمند بستر هموار اجرای قانون و مهمتر از آن عزم تمامی ۱۸ دستگاه مسئول در موضوع الودگی هوا است.
وی تاکید دارد: اگر مواردی که در قانون هوای پاک مصوب سال ۱۳۹۶ و آیین نامه های اجرایی آن از جانب ۱۸ دستگاه متولی و دخیل موضوع در زمان مقرر در قانون اجرایی می شد امروز تهران و سایر کلانشهرهای کشور روزهای ناسالم کمتری داشتند».
سعید قیصر مدیرعامل سازمان اتحادیه حمل و نقل همگانی کشور نیز در گفتگویی با تاکید بر اینکه یک عزم و اراده جدی برخورد با افرادی که به مراکز معاینه فنی مراجعه نمی‌کنند باید صورت گیرد افزود: «راهکار این موضوع حضور پررنگ پلیس راهنمایی و رانندگی و اعمال قانون خودروهای فاقد معاینه فنی است و تا وقتی این اتفاق نیفتد طبیعتاً مردم برایشان معاینه فنی خیلی اولویت ندارد و حضورشان در این مراکز کمرنگ می‌شود.
وی تاکید کرد: حدود هفت میلیون خودرویی که واجد شرایط معاینه فنی در کل کشور هستند تاکنون به مراکز معاینه فنی مراجعه نکرده‌اند».
به گزارش ایسنا، تا به امروز مصوبات بسیاری درباره آلودگی هوا در دولت، کارگروه‌های کاهش آلودگی، مجلس و دیگر دستگاه های ذی ربط به تصویب رسیده اما بخش عمده ای از آنها در دست اندازهای اجرایی متوقف شده و حاصل آن روزهای سخت برای شهروندان کلانشهرهای کشور شده است. جولان موتورسیکلت‌های کاربراتوری و فرسوده و کامیونها و خودروهای سنگین دودزا برغم ممنوعیت و لزوم برخورد پلیس با آنها در حالی رخ می‌دهد که این پرسش مطرح است که چگونه این بمب‌های دودزا به راحتی و بی‌محابا در سطح شهر تردد می‌کند آیا قوانین و مجازات‌ها مکفی و مانع نیست؟ آیا امکانات و نیروی انسانی دستگاه های ذیربط از جمله پلیس ناکافی است و یا اختلاف‌نظر در اجرای قوانین باعث شده است که پای اجرای این مصوبه همانند بسیاری از مصوبات قانون هوای پاک لنگ بزند و دود آن نیز به چشم شهروندان برود.