نوآوران آنلاین- «فضاسازی» عنوان پروژه‌ای مشترک میان ایران و فرانسه است که کاملاً خصوصی و با مدیریت نورالدین حیدری ماهر برنامه‌ریزی شده و قرار بود ابتدای امسال اجرایی شود اما به دلایلی پروسه کار طولانی شد و با تعاملاتی، همزمان با سی‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به اجرا رسید.
در این پروژه طبق توضیحات حیدری ماهر، پنج نویسنده معاصر فرانسوی با همراهی تینوش نظم‌جو انتخاب شدند تا به ایران بیایند که البته بعد به چهار نویسنده رسیدند. آثاری که از این چهار نمایشنامه‌نویس انتخاب شده برای اولین بار در ایران ترجمه شده و به زودی هم منتشر خواهد شد.
طبق برنامه قرار بود از این چهار اثر، نمایشنامه‌خوانی توسط چهار کارگردان ایران اجرا شود و بعد با انتخاب مدیر پروژه چهار نمایشنامه ایرانی هم معرفی شوند تا در فرانسه به همین روال به نمایشنامه‌خوانی برسند.
نکته قابل توجه در این نمایشنامه خوانی که فقط دو اجرای آن باقی مانده این است که کارگردان‌های ایرانی تلاش کرده‌اند از خوانش صرف متن بیرون آیند و با فضاسازی آن‌ها را برای مخاطب آمده کنند، بویژه آنکه معادل اصطلاح «فضاسازی» در فرانسه با کارگردانی یک نمایش یا نمایشنامه‌خوانی فرق دارد و این مسئله‌ای است که با همراهی نویسندگان بیشتر فراهم شد تا به گفته چهار کارگردان ایرانی یعنی آرش آبسالان، شیوا اردویی، مهران رنج‌بر و ایمان افشاریان که شب گذشته، ۲۸ بهمن‌ماه همراه با نمایشنامه‌نویسان فرانسوی در عمارت روبرو جلسه‌ای دورهمی داشتند، تجربه خوب و متفاوتی از کار با حضور خود نمایشنامه‌نویسان به دست آید.
«سلین دلبک»، «محمد کاسیمی»، «ژان رنه» و «سِدف اِسِر» چهار نمایشنامه‌نویسی هستند که اگرچه اصلیتی فرانسوی ندارند اما سال‌هاست در این کشور زندگی کرده و نمایشنامه می‌نویسند. بسیاری از آثار آن‌ها به زبان‌های مختلفی در دنیا ترجمه شده و در کشورهای متعدد هم اجرا شده است. همچنین ان‌ها جوایزی را هم برای نمایشنامه‌هایی که نوشته‌اند گرفته‌اند از جمله جوایز مهم تئاتر فرانسه.
«اسر» در نشستی که برگزار شد، در پاسخ به اینکه آیا چنین نمایشنامه‌خوانی‌هایی در فرانسه هم برگزار می‌شود و بازخورد مخاطب چگونه است؟ گفت: از این دست برنامه‌ها خیلی زیاد برگزار می‌شود که اتفاقاً استقبال خوبی هم از آن‌ها می‌شود. حتی جشنواره‌های «فضاسازی» نیز برپا می‌شود که بهترین موقعیت برای پیدا کردن تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار است.
همچنین شیوا اردویی درباره اجرای این پروژه با حضور نویسندگانش توضیح داد: من همیشه متن‌های خارجی اجرا کرده‌ام ولی هیچ وقت این تجربه را نداشتم که نویسنده کنارم باشد، به همین دلیل حضور خود نمایشنامه‌نویس نیروی محرکه‌ای شد که خلاقیتم را بیشتر کنم.
نمایشنامه‌های «کودک وحشی» نوشته «سلین دلبک»، «الهه عشق» از «ژان رُنه»، «ای. قاچاقچی. کام» به نویسندگی «سدف اسر» و «مرگ را دوست دارم همچون شما زندگی را» از «محمد کاسیمی» به زودی توسط نشر نی منتشر می‌شوند و از چهار اجرای برنامه‌ریزی شده که مورد استقبال هم قرار گرفته‌اند، فقط اثر مربوط ژان رنه به کارگردانی آرش آبسالان باقی مانده که ۲۹ و ۳۰ بهمن ساعت ۱۵ در تئاتر مستقل تهران اجرا می‌شود.