نوآوران آنلاین- در ابتدای این مراسم ژاله آموزگار، پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی، گفت: دکتر قریب با خدمات فرهنگی ارزنده بر قله افتخار قرار گرفته است. طی سالیانی که در دانشگاه مشغول به خدمت بودم در کنار بزرگان بسیاری فعالیت کردم که دکتر بدرالزمان قریب یکی از آن بزرگان است.
او افزود: قریب علاوه بر استعداد ذاتی از کوشش و پشتکار برای طی این مسیر پرافتخار استفاده کرده است. او به نسلی تعلق دارد که پس از دانش آموختگی در خارج از کشور برای خدمت به مردم و فرهنگ وطن به کشور بازگشت.
این استاد دانشگاه سپس گفت: زمانی که کتاب «فرهنگ سغدی» که یک اثر جهانی است توسط او تالیف و چاپ شد و بعد به عنوان کتاب سال انتخاب شد، به خود بالیدیم که این امر مهم توسط یک بانوی ایرانی انجام شده است. نشر این اثر فرصت مناسبی بود تا بگوییم مرزهای سیاسی با مرزهای فرهنگی متفاوت است.
او در ادامه با بیان این‌که قریب به جز کتاب «فرهنگ سغدی»، آثار ماندنی دیگری در کارنامه خود دارد گفت: ما همه بازیگران فیلم‌های زندگی‌مان هستیم. از لحظه ورود به جهان تا لحظه‌ای که با واپسین دم جان به جان‌آفرین تقدیم می‌کنیم. ما می‌توانیم هنرپیشه خوبی باشیم با نقش‌های مثبت. این بازیگر نقش مثبت است که می‌تواند در این جهان تاثیرگذار باشد. بدرالزمان قریب در فیلمنامه زندگی‌اش نقش بازیگر بسیار مثبت بود و بیهوده نگذشت.
در ادامه این نشست زهره زرشناس، زبان‌شناس، ایران‌شناس و باستان‌شناس درباره بدرالزمان قریب گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی و در راس این مجموعه فرهنگی اشرف بروجردی را به خاطر برگزاری جلسات بسیار در حوزه علم و ادب و فرهنگ تحسین می‌کنم.
او افزود: بدرالزمان قریب زمانی نخستین کرسی زبان سغدی را در دانشگاه تهران آغاز کرد که تقریبا هیچ کس از این حوزه آگاهی نداشت. اما پس از مدتی افراد زیادی با همت قریب در این حوزه شروع به فعالیت کردند.
زرشناس با بیان این‌که بدرالزمان قریب تالیفات فراملی دارد، گفت: تا امروز هنوز پژوهشی ندیده‌ام که درباره زبان سغدی باشد و ارجاعی به کتاب او نداشته باشد.
این زبان‌شناس افزود: گرچه دو فرهنگ سغدی دیگر بعد از کتاب او توسط ایرانشناسان غربی تالیف شده است اما همچنان این کتاب به دلیل جامعیت جایگاه ویژه‌ای در نزد پژوهشگران دارد. او همه پژوهش‌های این حوزه را در یک جلد گردآوری کرده و به صورت گنجینه‌ای در اختیار همه قرار داده است.
زرشناس سپس اظهار کرد: بدرالزمان قریب از زمان حضور در دانشگاه تا امروز دانشجویان بسیاری را تربیت کرده که بسیاری از شاگردان او امروز در حال تدریس در دانشگاه‌های مختلف هستند.
او در ادامه درباره جهت‌بخشی به پژوهش‌های علمی و هدایت آن‌ها در نهادها و سازمان پژوهشی در کشور توسط بدرالزمان قریب، گفت: بیش از ۴۰ سال است که او عضو هیات علمی دانشگاه شیراز است و در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران حضور داشته و با نهادهای پژوهشی و علمی کشور همکاری دارد.
وی افزود: او از سال ۷۷ عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است و مدیریت گروه‌های مرتبط با حوزه زبان‌شناسی را در اختیار دارد. همچنین عضو شورای علمی دایره‌المعارف بزرگ اسلامی نیز هست.
زرشناس بیان کرد: از جنبه تاثیرگذاری قریب می‌توان به پژوهش‌های او در زبان سغدی اشاره کرد که مانند مبدع بوده است. علاوه بر واژه‌نامه سغدی، مقالات متعددی به زبان‌های مختلف داشته و درباره مسائل ریشه‌شناختی زبان‌های ایران باستان نوشته است.
این زبان‌شناس همچنین گفت: قریب نمونه درخشانی از فرهیختگانی است که زندگی‌اش را به طور کامل وقف علم کرده است. امروز که کیفیت علمی در سیطره کمی‌گرایی به حاشیه رانده شده، وجود چنین استادانی می‌تواند الگویی برای نسل جوان باشد.
او تاکید کرد: یکی از عوامل توسعه جوامع به این بستگی دارد که جوانان از چنین شخصیت‌هایی به عنوان الگوی مرجع بیاموزند و از این طریق تکان‌های علمی در حوزه‌های مختلف به وجود آورند.
در ادامه مراسم، مجتبی منشی‌زاده، زبان‌شناس و دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی ضمن تشکر از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای برگزاری مراسم بزرگداشت بدرالزمان قریب که به گفته او بسیاری از انشجویان این سرزمین وام‌دارش هستند، درباره ویژگی‌های شخصیت او اظهار کرد: آشنایی من با دکتر بدرالزمان قریب به سال ۱۳۶۳ و دوران دانشجویی‌ام بازمی‌گردد. از همان روزها نکته‌ای که توجه من و سایر دانشجویان را جلب می‌کرد شیوه تدریس او در کلاس بود که با دقت و نظم خاص و حتی گاهی با سختگیری همراه می‌شد.
منشی‌زاده در ادامه گفت: در آن دوره کسی به جز او تدریس زبان سغدی را برعهده نداشت و دوران دانشجویی ما با او همراه بود. در ادامه این مسیر نیز پایان‌نامه خودم را با عنوان «حکایت‌های سغدی و تاثیر آن در ادبیات پس از اسلام» به کمک دکتر قریب انجام دادم.
او همچنین بیان کرد: یکی از ویژگی‌هایی که دکتر قریب در طول مدت نگارش پایان‌نامه به من آموخت آوانوشت صوت‌های سغدی بود.
دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: او روحیه خوش و همگامی با همه دانشجویان را داشت. در طول مدت نگارش پایان‌نامه‌ام شاید بیش از ۱۰ بار به سراغ کتابخانه شخصی او رفتم و هربار با روی باز از من و سایر دانشجویان پذیرایی می‌کرد.
در بخش دیگری از مراسم،،غلامعلی حدادعادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گفت: از سازمان اسناد و کتابخانه ملی و دکتر اشرف بروجردی تشکر می‌کنم که این برنامه را به پاس خدمات ارزشمند دکتر بدرالزمان قریب برگزار کردند.
او اظهار کرد: اهمیت این جلسه به این دلیل است که خود دکتر قریب حضور ندارند و این جمع نشان‌دهنده وابستگی به گوهر شخصیت اوست.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: بیش از ۵۲ سال پیش با نام بدرالزمان قریب آشنا شدم. در آن دوره در شیراز من یک معلم فیزیک بودم و او هم زبان فارسی درس می‌داد و گاهی اسم او را بر روی اتاقی که در آن حضور داشت می‌دیدم و گاهی هم خود او را در رفت و آمدها دیده بودم.
حدادعادل در ادامه گفت: او نمونه یک دانشمند ایرانی است که با همت بسیار زبان‌های باستانی را از خارج کشور به داخل آورد. سالیان دورتر این محققان خارجی بودند که بر روی زبان‌های باستانی ایرانی کار می‌کردند و ایرانیان دانشجو بودند اما امروز این‌گونه نیست.
او ادامه داد: بدرالزمان قریب به یک خاندان بزرگ از منطقه گرکان استان مرکزی تعلق دارد. او یک خانم متواضع و مهربان بود و هیچ وقت دچار کبر و غرور نشد.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: قریب می‌تواند یک الگو برای خانم‌های جوان دانشگاهی باشد. همه دختران ما باید خانم قریب را بشناسند و از او الگوبرداری کنند و همه وجودشان را وقف علم کنند.
در پایان نشست نیز تابلو مزین به تصویر بدرالزمان قریب در تالار مشاهیر مطالعات زنان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نصب شد.
بدرالزمان قریب در حال حاضر عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مدیر گروه گویش‌شناسی است. او در همایش دوم چهره‌های ماندگار ایران به عنوان چهره ماندگار معرفی شد.