کد خبر : 549377 تاریخ : ۱۴۰۲ دوشنبه ۲۷ آذر - 17:52
افشاگری جرایم سازمان یافته دکتر غلامحسین بیابانی دانشیار گروه کشف جرایم دانشگاه جامع علوم انتظامی امین

نوآوران آنلاین-

جرایم سازمان یافته‏ پدیده ای چند بعدی است و طیف خطرناک بودن آن گسترده است. اثرات جرایم سازمان یافته در اقتصاد و امنیت منطقه ای و بین المللی مشهود است. بر این اساس خشونت، فساد و پول شویی به عنوان شاخصه های اساسی جرم سازمان یافته در نظر گرفته می شوند. اما فهم ما از جرم سازمان یافته اغلب بر پایه تصور عمومی و داستان زندگانی خلافکاران از دور خارج شده و یا نادم می باشد. هر چند این تفاسیر می توانند به طور فزاینده ای گمراه کننده باشند. عمومیت یافتن جرایم سازمان یافته عوام را نسبت به ماهیت و اثر حقیقی جرم سازمان یافته بی تفاوت ساخته است. به نظر می رسد که جرم سازمان یافته در چهارچوب خود صورت پذیرفته و تاثیر ناچیزی بر جوامع و شهروندان آنها دارد. اما حقیقت جرم سازمان یافته بسیار متفاوت می باشد بطوری که تقریبا در همه ابعاد جامعه حاضر بوده و زندگی روزمره ما را متاثر می سازد. این مقاله قصد نمایان ساختن و افشای جرم سازمان یافته را دارد. به مثابه اینکه نوری را داخل سایه هایی می تابانیم که جرایم در آن سایه ها انجام می شوند. این مقاله در تلاش است تا روشی را که به طریق آن جرایم سازمان یافته و نیز بده بستانهای مجرمانه صورت می پذیرد را آشکار سازد و قصد این دارد تا پیآمدهای حقیقی اجتماعی آن بر روی شهرها و شهروندانش را روشن سازد. علاوه بر تصور جرم سازمان یافته به صورت ذاتا خشن، فرهنگ عموم نیز اغلب آن را درگیر قاچاق مواد و سلاح می داند. قاچاق مواد در واقع تکیه گاه اصلی جرم سازمان یافته است اما فعالیت ها و منافع آن متفاوت است. جرم اقتصادی، کلاهبرداری و جرم سایبری نیز برای جرم سازمان یافته جذابیت دارند چرا که آنها سخت تر قابل تشخیص بوده و متحمل محکومیت های سبکتری می شوند. جرم سازمان یافته شامل گستره فزاینده  ای از فعالیت های مجرمانه است.  
  جرایم سازمان یافته به علل گوناگون از جمله گروهی بودن ارتکاب جرم، عدم توازن میان امکانات بازدارنده و امکانات مجرمان سازمان یافته، گسترش موضوعات مجرمانه، بالا بودن درآمد فعالیت مجرمانه و کاهش هزینه ارتکاب این فعالیت‌ها، خلاهای قانونی و عدم انطباق قوانین سنتی با جرایم مربوط در حال گسترش هستند. به طور کلی جرم از مهمترین عوامل منفی است که دولت ها را از تلاش برای رشد در زمنیه های اقتصادی و اجتماعی باز می دارد. چرا که وقوع جرائم، باعث معطوف شدن نظر و کوشش دولت به مسائل امنیتی می گردد و هزینه ها را دو چندان کرده و موجب صرف تمام توانایی ها و نیروهای موجود برای مبارزه با این معضل می شود. حال با توجه به ماهیت پیچیده جرائم و گرایش به سمت باندی و سازمان یافتگی؛ 
رشد جرایم سازمان یافته دو دلیل عمده دارد یکی سیستم اقتصاد بیمار گونه و ضعیف دوم حضور گروه-های تبهکاری. در ارکان و واحدهای سازمانی و اداری یک کشور از مهمترین و مورد انتظارترین ابعاد یک جامعه است که با سازمان های تبهکاری قبضه شده است. دولتی که به هر دلیلی داخل بحران است قادر به انجام وظایف پایه ای و ابتدایی خود همانند حفظ قانون و نظم، تضمین یک اقتصاد بی آلایش و مناسب و حل مناقشات نیست. یک دولت استبدادی فرصتی برای جایگزین هایی جهت قانون و ضابطه را ایجاد می نماید. شبکه ها و قواعد غیر رسمی ظهور می یابند و در نهایت کارآمدتر از هر شیوه حکومتی دیگری می شوند و شبکه ها قانون گذاری، اعمال قانون و حتی سیستمهای قضایی غیررسمی را تامین می نمایند. نتیجه دوم یک دولت ناکارامد فقدان اعتماد، علاقه، اطمینان و تمیز دادن توسط عوام می باشد. وقتی که مردم اعتمادشان به یک حکومت را در نتیجه نارسایی های حکومت از دست می دهند، آنها ناگزیر در جستجوی نظم و رهبری در دیگر سازمان ها هستند که ممکن است قانونی و یا کاملا غیرقانونی باشد. شکستها و یاس های پیاپی توسط قدرت های حاکم می تواند منجر به واکنش شدید رقیب ستیزه گر در برابر قانون حکومتی و حتی اشوبگری که متمایل به قوانین دولتی نیست، بشود. استقلال قدرت بومی شکل گرفته و اغلب قدرت بومی در دستان شبکه های جرایم سازمان یافته است. حکومت ضعیف یا وابسته همچنین ظرفیت کنترل امتیاز انحصاری خشونت را ندارد.
جرم سازمان یافته اغلب در نواحی پایتخت اتفاق می افتد. دلیل این امر ناشناس بودن و دسترسی آسان به بازارها و فرودگاه ها است. جرایم سازمان یافته تهدیدات جدی و طولانی مدت روی مؤسسات، جامعه، اقتصاد و کیفیت زندگی شخصی ایجاد می کند. با بهره برداری از فرصت هایی که در اطراف کشور وجود دارد، جرایم سازمان یافته شبکه های بین المللی پیشرفته ای را ایجاد کردند تا به فعالیت های مجرمانه خود کمک کند و تلاش های مجریان قانون را با شکست همراه کند. فعالیت های غیرقانونی مانند قاچاق مواد مخدر، جرایم اینترنتی و مالی از جمله جرایم سازمان یافته عمده ای است که گروه ها در کشور مرتکب می شوند.
اگر چه صورت های جرایم سازمان یافته و حرفه ای متفاوتند، سه عنصر اصلی را در بر می گیرند: 1. وفاداری درون گروهی 2. بی اعتنایی به ارزش های قانونی 3. افتخار به مهارت های ویژه در ارتکاب به جرم.... علاوه بر سه عنصر اصلی از جرایم سازمان یافته گروه مافیا به اصول کلیدی چون خانواده و قسم به حفظ رازداری استوار است. اصول مذکور جلوگیری از نفوذ بیگانگان به داخل گروه را تضمین می کنند. به منظور حفظ نزدیکی میان اعضای گروه مافیا اعضای گروه را به ازدواج با خودی ها تشویق می کنند و همچنین در صورت ازدواج با افراد خارجی آنان را به انجام تعهداتی موظف می کنند.
با وجود تلاش های دولت ها برای منحل کردن سازمان جرایم سازمان یافته، اما چرا این گروه همچنان وجود دارد و به فعالیت خود ادامه می دهد؟ در پاسخ به این پرسش ما دلایل زیر را ذکر می کنیم.
1. جرایم سازمان یافته به صورت سازمانی هستند. مافیا دارای سیستم اداری متشکل از متخصصانی تمام وقت و حرفه ای در جرایم مختلف است.
2. جرایم سازمان یافته خدمات غیرقانونی در سطح تقاضای بالا فراهم می کند(فحشا، قمار و وام های با بهره سنگین)؛ جرایمی بدون قربانی که در آن جای هیچ گونه شکایتی به پلیس وجود ندارد.
3. جرایم سازمان یافته از فساد سیاسی به نفع خود استفاده می کنند و تاثیراتی را در آن اعمال می دارند.
4. جرایم سازمان یافته از خشونت و ارعاب علیه قربانیان و اعضای خود استفاده می کنند.