کد خبر : 465150 تاریخ : ۱۴۰۱ شنبه ۱۹ شهريور - 19:27
انقلاب فناوری‌های ارتباطی و انتشار اخبار جعلی در عصر "انفجار اطلاعات" آرزو قادری / کارشناس ارشد مطالعات فرهنگی و رسانه

نوآوران آنلاین- امروزه رسانه‌ های جمعی در اشکال مختلف ظهور و بروز یافته‌ اند و قدرت نفوذ قابل ‌توجهی بر افکار عمومی داشته ‌اند. در این ‌میان شبکه ‌های اجتماعی مجازی نفوذ و تأثیر بسیار بیشتری بر مخاطبان داشته ‌اند.

رشد تکنولوژی ‌های ارتباطی و اطلاعاتی شکل جدیدی از ارتباطات را حاکم کرده‌ است؛ به‌ گونه ‌ای که امروزه در سایه انقلاب اطلاعاتی شاهد ظهور و گسترش رسانه نوظهور همچون شبکه ‌های اجتماعی مجازی هستیم که اغراق نکرده ‌ایم اگر عصر فعلی را عصر "انفجار اطلاعات" عنوان کنیم؛ چراکه با بمباران اطلاعاتی در شبکه ‌های اجتماعی مجازی مواجه هستیم.

در بررسی عملکرد شبکه ‌های اجتماعی مجازی پیوستاری از بدبینی مطلق تا خوش ‌بینی مطلق را شاهد خواهیم بود. به‌ واقع می‌ توان اذعان ‌داشت که فضای مجازی همچون تیغ دولبه‌ای است که از یک ‌سو می‌ توان آن را عامل رشد و توسعه جوامع دانست که به واسطه نزدیکی جوامع به یکدیگر و شکسته شدن مرزهای جغرافیایی در جریان جهانی شدن اتفاق می ‌افتد و تجربیات ملل مختلف میان فرهنگ ‌های متفاوت، تبادل می‌ شود و جوامع مسیر توسعه و رشد و پیشرفت را طی می ‌کنند و از دیگر سو می‌ توان شبکه‌ های اجتماعی مجازی را سرآغاز بروز بحران‌ ها در جوامع دانست؛ چراکه انفجار اطلاعات در عصر اطلاعات به واسطه رشد شبکه ‌های اجتماعی روند جهانی شدن را تسریع کرده و به‌ دنبال آن تغییراتی در ابعاد مختلف هویت در جوامع را به وجود آورده ‌است. در واقع باید اذعان داشته ‌باشیم که جهانی شدن ناشی از رشد تکنولوژی‌ های ارتباطی و اطلاعاتی تمام وجوه زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده ‌اند ازجمله تأثیرات منفی فضای مجازی می ‌توان به ترویج و اشاعه فرهنگ مصرفی جدید متناسب با الگوی زندگی غربی و بروز بحران هویت اشاره کرد.

پرواضح است که گسترش استفاده از فضای مجازی نگرانی ‌هایی را از بابت سلطه قدرت ‌های استعماری بر جهان مجازی در امتداد جهان واقعی ایجاد کرده ‌است و ادبیات جدیدی تحت عنوان "استعمار مجازی" شکل‌گرفته است. اکنون با دو جهان یعنی جهان "واقعی" و "مجازی" و به بیان دیگر با واقعیت طبیعی و واقعیت مجازی که در رقابت‌اند، مواجه ایم.

امروزه دنیای مجازی بسیاری از روندها، نگرش‌ها و ظرفیت ‌های جهان را تحت تاثیر قرار داده ‌است. مهم‌ترین تغییری که فضای دو جهانی ایجاد کرده تغییر در نحوه روابط و تعاملات انسانی است؛ چراکه ارتباطات سنتی جایش را به ارتباطات مجازی و با واسطه وسایل ارتباطی جدید و پلتفرم‌ های مجازی داده ‌است و سبک فرهنگ رسانه‌ ای مردم را دگرگون کرده ‌است.

امروز شاهد زندگی دیجیتالی هستیم که حتی تفریح و آموزش نیز به جهان مجازی کشیده ‌شده است. وب‌گاه‌ها، وبلاگ‌ها و شبکه‌های اجتماعی مجازی جهان جدیدی را در کنار جهان فیزیکی خلق کرده که به جهان مجازی تبیین می‌شود.

بر همگان روشن است که امروز انقلاب فناوری‌های اطلاعاتی با قدرت بالایی که دارد، دیوارهای بی‌ارتباطی در جوامع را برچیده ‌است و شهروندان را از عصر محدودیت و سانسور به عصر وفور اطلاعات وارد کرده ‌است. در واقع می ‌توان اذعان‌ داشت به موازات فروریختن مرزهای ارتباطی بین جوامع دیوارهای بی‌ اعتمادی برافراشته شده‌ است؛ چراکه زمینه انتشار اخبار جعلی و غیر قابل‌اعتماد فراهم شده ‌است.

پرواضح است که شبکه‌های اجتماعی مجازی با توجه به کارکردشان یعنی تولید محتوا در کمترین زمان ممکن و انتشار و توزیع آن در سطحی وسیع و به دوردست‌ترین نقاط کره زمین نقش برجسته‌ای در وجوه مختلف زندگی و شکل‌دهی به نگرش‌ها و درنهایت رفتار افراد در جوامع مختلف ایفا می‌کنند.