کد خبر : 549378 تاریخ : ۱۴۰۲ دوشنبه ۲۷ آذر - 17:53
تغییرات در جرایم سازمان یافته دکتر غلامحسین بیابانی دانشیار گروه کشف جرایم دانشگاه جامع علوم انتظامی امین

نوآوران آنلاین-

 

یکی از جرایمی که دائما خود را با محیط پیرامون سازگار می کند جرایم سازمان یافته است. این در همه کشورها به وقوع می پیوندد و مجرمین این حوزه معمولا از تمام امکانات و شرایط لازم برای بهره مندی و منافع خود سود می برند. از یک طرف جرایم همپای اقتصاد، فرهنگ و تکنولوژی پیش می رود و از طرف دیگر جرایم به سمت باندی و سازمان یافتگی حرکت می کند.  بر این اساس جرم دایما در حال تغییر است و خود را با شرایط و امکانات جامعه سازگار می سازد. به عنوان مثال در جامعه سنتی جرم به شکل ساده به وقوع می پیوندد و کشف آن هم ساده می باشد. اما زمانی که جامعه  در مسیر رشد و توسعه قرار می-گیرد جرم هم از پیچیدگی لازم برخوردار می شود و کشف آن هم سختر صورت می گیرد. لذا در جامعه امروزی مهمترین و برترین ابزار پلیس یکی اطلاعات است و دیگری تجهیزات و فناوری؛ چرا که هر وسیله‌‌ای که وارد جامعه می‌شود. می‌تواند در معرض جرم قرار بگیرد یا اینکه به ابزاری برای ارتکاب جرم تبدیل ‌شوند. به عنوان نمونه خودرو هم وسیله ای در معرض سرقت و هم وسیله ای برای ارتکاب جرایم دیگر بشمار می رود. با این حال جرم در حال دگردیسی است و روندی رو به باندی و سازمان یافتگی شدن پیش می رود. جرایم امروزه همپای اقتصاد و تکنولوژی رشد و نمو می نمایند و بیشتر مواقع و به عنوان یک علامت مهم برای بیماری های نهفته و عمیق اجتماعی سر باز می زند. بر این اساس جرم یکی از پدیده هایی است که زمینه های ناامنی را در جامعه فراهم می آورد و توان دولت ها را به خود معطوف می-سازد و دولت ها سالانه بودجه کلانی را برای مبارزه و مقابله با آن هزینه می نمایند. در این بین یکی از جرایمی که به صورت بازی دومینو در کشورها رشد می کند جرم سازمان یافته است و در سال های اخیر بعد از تروریسم به عنوان اصلی ترین تهدید برای اقتصاد و امنیت کشورها به شمار می رود. این جرم اثرات عمیق اقتصادی،‌ اجتماعی، و سیاسی بر جوامع می گذارد چرا که در بسیاری از کشورهایی که این جرائم در آنها شایع است و نهادهای سیاسی در برابر آنها ناتوانند،‌ فسادی که گروه های خلافکار بر نهادهای جامعه وارد می کنند، ‌قاعده حقوقی را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. لذا دو عامل در وقوع جرم نقش تعيين كننده دارد. يكي عرضه جرم و ديگري تقاضا؛ يعني هر چقدر سود از بابت ارتكاب جرم بالاتر باشد احتمال وقوع جرم بيشتر مي شود و برعكس اگر هزينه ورود به جرم بيشتر شود تقاضاي جرم كاهش مي-يابد. آگاهی از ساختار این تشیکلات و اینکه چه کسی برای چه کسی کار می کند، به پلیس کمک می کند تا دستگیری های مناسبی را در زمان مناسب انجام دهد. بر این اساس امروزه يكي از جرايمي كه كشورها را تهديد مي كند؛ جرم سازمان يافته است. زيرا این جرم با رشد اقتصادي كشورها مرتبط می باشد، و  به آهستگي در حال حركت و سايش بر روي ساير ابعاد اقتصادي است. چرا كه روز به روز بر تهديد آن افزوده مي شود وتا جايي كه  جرايم امنيتي در برابر آن به چشم نمي آيند. بر این اساس جرم سازمان یافته در حال توسعه و گسترش است و در آینده عمده جرایم به سمت باندی و سازمان یافتگی حرکت خواهد کرد. به گونه ایی که جرم از فرد به گروه منتقل می شود؛ چرا که اولا نقش هر یک از اعضا ناچیز است. دوم اینکه افراد در گمنامی بسر می برند. سوم اینکه سهم هر یک از اعضا کلان است. چهارم مجرمان به تمام مفرهای قانونی آشنایی لازم دارند.

به عبارت دیگر این جرم در محیط واجد محرومیت اقتصادی بیشتر صورت می گیرد. این جرم در لفافه ای از فعالیت های قانونی عمل می کند و همین، تشخیص را با دشواری مواجه می سازد. این ویژگی در نظام اقتصادی دولت محور و ضعف مفرط بخش خصوصی تقویت می شود. از طرفی قانون وضع می شود اما قانون گریزی در جامعه  رسمیت می یابد و تمایلات مقابله با قانون و چارچوب های رسمی شدت می یابد. از سوی دیگر ضعف ساختاری زمینه شفافیت گریزی، نظارت گریزی و برنامه گریزی مهیا می سازد. به دلیل کوتاه-مدت بودن افق برنامه ها مقابله و پیشگیری با مشکل مواجه می شود و رسانه ها نمی توانند ارزیابی دقیقی از مشکلات سازوکار اقتصادی داشته باشند. رسانه ها در پرداختن به جرائم معمولا از سه اصل تبعیت می کنند: اولا؛ به پوشش جرائم مبتنی بر خشونت شدید مثل قتل و تجاوز جنسی علاقمندند و در این زمینه اغراق می کنند. ثانیا؛ بر انواع نادر از جرائم تکیه می کنند و نه انواع رایج و ثالثا؛ ترس از جرم را تقویت می کنند و به طور غیر مستقیم جرم را در جامعه آموزش هم می دهند.