نوآوران آنلاین- عفونت ویروس زیکا در دوران بارداری می تواند ناهنجاری های شدیدی مانند میکروسفالی در جنین ایجاد کند. در بخش کوچکی از موارد، این بیماری ممکن است منجر به سقط جنین و مرگ پری ناتال شود. شبکه ای متشکل از بیش از 30 محقق برزیلی برای یافتن علل بروز این مشکلات با پشتیبانی FAPESP اقدام کردند و پس از نیم دهه کار سخت نتایج مهمی را به دست آوردند.

"هلدر ناكایا" که متخصص بیوانفورماتیک و استاد دانشکده علوم دارویی دانشگاه و محقق مرکز تحقیقات بیماری های التهابی (CRID) است، در این خصوص گفت: ما برای اولین بار نشان می دهیم كه در مغز جنین تحت تأثیر سندرم مادرزادی زیكا [CZS] چه اتفاقی می افتد.

محققان بافت مغزی نوزادانی را که به دلیل CZS جان شان را از دست دادند با نمونه های بافتی نوزادانی که به دلایل دیگر از دنیا رفته اند را مقایسه کردند.

در این خصوص "ناکایا" گفت: والدینی که با چنین غم و اندوهی به ما اجازه جمع آوری این نمونه ها را دادند، انگیزه شان این بود که به تکمیل یافته های علمی کمک کنند.

این مقایسه چندین ناهنجاری را در مغز نوزادان مبتلا به CZS نشان داد.

تجزیه و تحلیل ژنوم مغز، ترانسكریپتوم های رونویسی شده از ژن ها و پروتئین هایی كه با استفاده از RNA های پیام رسان تولید می شوند تعدادی از تغییرات مولكولی قابل توجه در ژن ها را نشان می دهد كه مربوط به رشد سلول های عصبی، عدم تنظیم احتمالی انتقال دهنده های عصبی مانند گلوتامات و حتی تغییر در انواع مختلف کلاژن است.

محققان داده های رونویسی و پروتئومیکس را برای شناسایی میکرو RNA ها (miRNA) که پروتئین را رمزگذاری نمی کنند، اما بیان ژن را تنظیم می کنند و ممکن است به CZS مرتبط باشند، ادغام کردند. یکی از آن ها،mir-17-5p  است و در تحقیقات قبلی مشخص شده بود که با عفونت ویروسی در آستروسیت ها یعنی فراوان ترین نوع سلول سیستم عصبی مرکزی مرتبط است.

"ناکایا" گفت: یافته های مهم دیگر شامل پروتئین های کلیدی است که در سیستم ایمنی بدن و سیستم عصبی نقش دارند. این یافته ها ممکن است افزایش حساسیت به CZS را در نوزادانی که این انواع ژنتیکی را دارند توضیح دهد.

سرانجام، هنگامی که ما هر سه نوع داده (ژنومی، ترانکریپتومیکس و پروتئومیکس) را ادغام کردیم، تغییرات در مسیرهای سیگنالینگ مربوط به سازمان ماتریس خارج سلول را پیدا کردیم که ممکن است تا حدودی ویژگی های CZS را توضیح دهد.

ماتریس خارج سلولی آرایه ای از ماکرومولکول های ترشح شده توسط سلول هاست که به عنوان داربست ساختاری عمل می کند و تمایز سلول و رشد بافت را تنظیم می کند و از دیگر عملکردها به حفظ اندام کمک می کند.

به گفته "ناکایا" بخش بیوانفورماتیک این مطالعه به دلیل حجم عظیم داده تولید شده بسیار شدید بود.

دوشنبه ۷ سپتامبر ۲۰۲۰

(برابر با ۱۷ شهریور ۱۳۹۹)