کد خبر : 237589 تاریخ : ۱۳۹۹ شنبه ۱۶ فروردين - 15:56
هت‌تریک تخریب برای عمارت "جنانی" همدان جواب داد عمارت «جنانی»، مسافرخانه «آبادان» یا تبعیدگاه «آیت‌الله مدنی» فرقی ندارد. داستان، بنایی تاریخی با بیش از ۸۰ سال عمر است که آن را نمونه‌ی خاصی از معماری قاجار و پهلوی می‌دانند. نخستین ساختمان سه طبقه‌ همدان که برای افتتاح‌اش رضا پهلوی هم تا به این شهر می‌رود و حالا یکی دو سال است که مالک برای تخریب‌اش دست به هر کاری می‌زند.در طول این مدت بعد از تخریب بخشی از طبقه سوم عمارت و ناودان‌ها و شیروانی سقف و حذف دیوارهای حائل، شب گذشته (جمعه ۱۵ فروردین) بخشی از دیوارِ این بنای تاریخی فرو ریخت به خدی که به چند ساختمان اطراف نیز آسیب‌هایی وارد کرده است.

نوآوران آنلاین-عمارت جنانی را در سال ۱۳۰۵ و در دوره آغاز صدارت پهلوی اول در خیابان شورین (شهدا) همدان ساختند. بنایی تاریخی که تا دهه ۴۰ شمسی بلندترین ساختمان شناخته می‌شد اما در طول دو سال گذشته، با راهکارهای مختلفی که مالک پیش گرفته برای سومین بار بخشی از این بنای تاریخی و بزرگ تخریب شده است.

حتی احتمالِ بروز تخریبی گسترده‌تر به حدی بود که شهردار همدان دی ماه سال گذشته در نامه‌ای به میراث فرهنگی، تخطی مالک از انجام عملیات مرمت را گوشزد می‌کند «عملیات رفع خطر و استحکام‌بخشی ملک فوق با کارشکنی مالک که اقدام به تعویض قفل‌های ورودی کرده و از ورود پیمانکار برای ادامه کار جلوگیری کرده متوقف شده است.»

در بخش دیگری از همین نامه، شهردار به مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان هشدار می‌دهد که «با توجه به تخریب عامدانه دیوارهای باربر توسط مالک و ممانعت او از رفع خطر، ریزش ساختمان با توجه به بارندگی قریب‌الوقوع اجتناب ناپذیر است»

تخریب دیوار اصلی عمارت جنانی جمعه ۱۵ فروردین ۱۳۹۹

سومین اقدام مالک، بخش بیشتری از «عمارت جنانی» را تخریب کرد

و اکنون حسین زندی - فعال میراث فرهنگی همدان - خبر از سومین تخریب در این بنای تاریخی می‌دهد.

او با بیان این‌که مالک عمارت جنانی بعد از خرید این بنای تاریخی که در سال ۱۳۹۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید، قصد تخریب و ساختِ مجتمعی تجاری در این مکان را داشت،می‌گوید: مالک بنا در زمان‌های مختلف اقدام به وارد کردن آسیب‌هایی به بنا کرد. یک بار ناودان‌های بنا را برداشت، بار دیگر اقدام به حذف دیوارهای حائل بین این بنا و ساختمان کناری کرد که خود باعث تخریب‌های بیشتر ساختمان شد، به حدی که به مرور کسبه‌ی اطراف این ساختمان، پیش‌بینی کردند که با این اقدامات، به مرور این بنا فرو می‌ریزد و علاوه بر تخریب یک هویت از شهر همدان، فاجعه‌ای انسانی رخ می‌دهد.

وی با تاکید بر این‌که اگر مالک دست به این بنای تاریخی نمی‌زد، آن بنا سال‌ها بدون نیاز به مرمت می‌توانست سرپا بماند، ادامه می‌دهد: این اقدامات در حالی رخ داده‌اند که شخص انجام دهنده‌ی ‌این کارها مالک فقط بخشی از این بناست و سرقفلی این بنا به صورت جداگانه در اختیار چند مستاجر نیز قرار دارد که در دهه‌های متمادی در این بنا زندگی کرده‌اند و حتی بخشی از عرصه‌ی بنا نیزمتعلق به شحص دیگری است.

وی به بازدید چند روز گذشته دادستان همدان همراه با شهردار و معاون میراث فرهنگی استان همدان از این بنای تاریخی اشاره می‌کند و می‌گوید: نکته‌ای که وجود دارد تاکید شهرداری، نماینده‌های مردم همدان در مجلس شورای اسلامی، میراث فرهنگی و فرمانداری بر حفظ این بنای تاریخی است، اما متاسفانه در عمل به نظر می‌رسد امکان عملیاتی کردن حفاظت از این بنای تاریخی را ندارند.

زندی به آخرین اقدام مالک بنا یعنی عوض کردن قفل درهای ورودی ساختمان اشاره می‌کند و می‌گوید:  به نظر می‌رسد یا توان حفاظت ندارند یا اراده‌ای برای این کار وجود ندارد که نهادهایی مانند شهرداری و میراث فرهنگی بتوانند ورود کنند.

این فعال میراث فرهنگی، علاوه بر بحثِ حفاظت از این اثر تاریخی، امنیت و جانِ مردم و شهروندان را نکته‌ی دیگری می‌داند که باید به آن توجه شود و می‌گوید: این بنای تاریخی در بهترین و پر رفت‌وآمدترین نقطه‌ی شهر قرار گرفته و به دلیل اقداماتی که از قبل مالک روی این بنای تاریخی انجام داده، احتمال بروز فاجعه انسانی وجود دارد.

با برداشتن دیوارهای حائل این بنای تاریخی، بخش‌های دیگری از بنا در سال ۱۳۹۸ تخریب شد

میراث فرهنگی به عمارت جنانی ورود کند/بنا را به موزه روحانیت تبدیل کنید

وی با بیان این‌که بعد از ثبت این بنای تاریخی، فرمانداری به شهرداری همدان تکلیف کرد تا این بنای تاریخی حتما باید حفاظت شود، ادامه می‌دهد: به همین دلیل نیز شهرداری برای مقاوم سازی بنا، اقدام به زدن داربست در اواخر سال ۱۳۹۷روی این بنای تاریخی کرد. در آن زمان مالک با شهرداری همراه بود، اما در سال گذشته و زمانی که پیمانکار شهرداری قصد ورود به بنا را داشت، مالک اقدام به تعویض قفل در ورودی کرده بود .

او با اشاره به لزوم ورود میراث فرهنگی در این اتفاق، برای حفاظت از این بنای تاریخی، می‌گوید: این نهاد متولی بناهای تاریخی باید با تنظیم یک شکواییه و آغاز پیگیری از طریق نهادهای قانونی، به این داستان ورود می‌کرد تا اتفاق تخریب شب گذشته رخ نمی‌داد.

زندی با تاکید بر درخواست‌های مکرر نمایندگان مردم همدان در مجلس شورای اسلامی برای حفاظت از این اثر تاریخی، به استقرار آیت‌الله مدنی در این بنای تاریخی بعد از تبعید به همدان اشاره می‌کند و می‌گوید: می‌توان این بنای تاریخی را به موزه روحانیت در همدان تبدیل کرد.

عمارت جنانی در شلوغ‌ترین و پرترددترین نقطه شهر قرار گرفته

از تبعیدگاه آیت‌الله مدنی تا مسافرخانه آبادانی‌ها

عمارت جنانی یا (مسافرخانه آبادان)، نخستین بنای سه طبقه‌ای که در همدان با حضور رضاشاه افتتاح شد. در یکی از ۶ خیابان اصلی منتهی به میدان مرکزی شهر به نام "شورین" دیروز و خیابان "شهدا"ی امروز قرار گرفته که در زمان‌های مختلف کاربری‌های مختلفی داشته است و در آغاز محل زندگی  خانواده‌های ارمنی همشهری بوده است. حتی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز آیت‌الله مدنی که به همدان تبعید می‌شود چندین سال در این مکان مستقر می‌شود و بعد از آن کاربری آن به مسافرخانه آبادان تغییر می‌کند. دلیل این نام‌گذاری را حضور بیشتر مسافران این مسافرخانه از جنوب کشور به ویژه آبادان وخوزستان می‌دانند. از آن پس بنا به شخصی به نام طغرلی و پس از آن به تراب‌زاده فروخته می‌شود و در حال حاضر مالکیت بنا تغییر کرده است.

سبک معماری این بنای تاریخی، شیروانی‌کوبی بوده و طرح هلالی در سطح فوقانی بنا که روزگاری در همدان محبوب و فراگیر شده بود، چشم‌انداز بیرونی آن را در نگاه عابران خاص و متفاوت کرده است، اما با تخریب‌های رخ داده در این بنای تاریخی، آن امروز خسته‌تر از هر روز است.

سند این گزارش نزد ایسنا محفوظ است.