کد خبر : 215375 تاریخ : ۱۳۹۸ دوشنبه ۱۶ دي - 17:34
چیزی که ترامپ نمی دانست فرهاد قنبری / کنشگر اجتماعی

نوآوران آنلاین- همزمان با اعلام خبر ترور سردار سلیمانی موج عظیمی از ناراحتی کشور را فرا گرفت و مردم از هر گرایش فکری و عقیده ای انزجار خود را از این عمل آمریکا نشان دادند.

مردم فراغ از هرگونه گرایش سیاسی، اعم از مخالف و موافق حکومت، در جای جای ایران مردم به خیابانها، مساجد و حسینه ها آمدند و در سوگ او اشک ریخته و عزاداری کردند. ایجاد چنبن فضای و غم و عزای عمومی را شاید فقط بتوان با مراسم تشیع بنیانگذار انقلاب مقایسه کرد.

تشییع جنازه سردار سلیمانی در شهرهای اهواز و مشهد سیل عظیمی از جمعیت را به خیابان ها کشید و پیش بینی می شود مراسم تشییع جنازه او در تهران به یکی از باشکوه‌ترین مراسم تاریخ معاصر ایران بدل شود.

شیوه مواجه مردم ایران با خبر ترور سردار سلیمانی برای بسیاری از اپوزسیون خارج نشین، مقامات خارجی و از جمله شخص ترامپ باعث تعجب و عصبانیت فراوانی شد و او را ترغیب به تهدید شدید و غیرانسانی مبنی بر بمباران تمام مراکز اقتصادی و فرهنگی ایران کرد.

اما چه چیزی باعث شد مردم چنین واکنشی به خبر ترور سردار سلیمانی نشان دهند؟ برای پاسخ به این سوال باید به بررسی زیست جهان ایرانی پرداخت.

ویتگنشتاین می گفت «محدودهٔ زبان من، محدودهٔ جهان من است». زبان مقوله بسیار پیچیده تر از آن چیز ساده ای است که با آن تکلم می کنیم‌. انسان در زبان متولد می شود، در زبان جهان را می فهمد و در زبان با هستی و تاریخ و اسطوره رابطه برقرار می کند. به قول هایدگر "زبان خانه هستی است».

با چنین رویکردی باید بپذیریم که اولین راه برای شناخت و نزدیکی به زیست جهان یک جامعه یادگیری زبان آن جامعه است. هر چند باید این نکته را هم به خاطر داشته باشیم که یادگیری زبان یک ملت هم فقط باعث فهم بخش کوچکی از زیست جهان آن جامعه می شود و به هیچوجه نمی توانیم با اساطیر، تاریخ و نگاه فرهنگی و هنری و مذهبی آن جامعه اشراف پیدا کنیم. (به عنوان مثال هیچگاه یک انسان غربی ارتباطی را که "مای" ایرانی با فیلم حسن کچل یا دلشدگان علی حاتمی برقرار می کنیم را نمی تواند برقرار کند و جهان ذهنی ما را در این رابطه درک نماید).

چیزی که دونالد ترامپ و مشاورانش از آن آگاه نبودند همین مسئله و عدم شناخت زیست جهان فکری و زبان جامعه ایرانی بود. ترامپ به احتمال زیاد تحت تاثیر و ترغیب و تحریک چند خبرنگار اپوزسیون ایرانی مقیم آمریکا که در خدمت دولت او هستند، اقناع شده بود که مردم به شدت از نظام و نظامیان گذر کرده اند و ترور سردار سلیمانی باعث شورش و شادی عمومی خواهد شد و محبوبیت او را در ایران دو چندان خواهد کرد.

ترامپ نمی دانست که ایران جامعه ای است که محبوبترین چهره های هنری تاریخ آن شاعرانی مانند حافظ و مولوی هستند که به ستایشگران احساس معروفند. ترامپ نمی دانست که قهرمانان اساطیر تاریخی در اذهان ایرانیان عیاران و سربداران و کاوه آهنگر و پوریای ولی و غلامرضا تختی هستند که نه به علت منفعت طلبی بلکه به خاطر جوانمردی شهره عام و خاص شده اند. ترامپ نمی دانست که قهرمانان مذهبی ایرانیان قیام کنندگان عاشورا هستند که پس از هزار و چهارصد سال هنوز مورد احترام و تقدس فراوان مردم قرار می گیرند.

شیوه ناجوانمردانه ترامپ در ترور سردار سلیمانی با تحریک احساسات میلیون ها ایرانی همراه شد که شیوه شهادت او را (در ناخودآگاه جمعی) با اسطوره های تاریخی و مذهبی مقایسه می کردند. بدن تکه تکه شده سردار سلیمانی تداعی گر خاطره تاریخی ایرانیان از سر بریده امام حسین تا بدن تکه تکه شده یارانش بود و همین مسئله باعث غلیان شدید احساسات ایرانیان از هر فکر و مرام و عقیده سیاسی شد.

سردار سلیمانی در ناخوداگاه جمعی ایرانیان به مانند ابومسلم و مختاری تصور می شد که به تنهایی در مقابل ظلم و شقاوت بنی امیه و بازماندگانش ایستادگی کرده بود و به مانند آنها با ناجوانمردی به شهادت رسیده بود.

نحوه مواجه مردم ایران با شهادت قاسم سلیمانی برای کسی که در این زبان به دنیا نیامده و در این زیست جهان فکری و فرهنگی نزیسته و رشد نکرده باشد به درستی قابل درک نخواهد بود.