نوآوران آنلاین- نفت، پرسروصداترین محل درآمد کشور همواره با عنوان صادرات و میزان ارزآوری برای کشور شناخته شده و هیچگاه به نفتی که در داخل میسوزانیم، توجهی نشده است. این در حالی است که بیشتر از آنچه نفت صادر میکنیم، در داخل کشور به مصرف میرسانیمبه گزارش شرق، مصرفی که چندان مشخص نیست چه دستاوردی برایمان داشته است. اگر تنها ١١ سال یعنی از سال ١٣٨٤ تا ١٣٩٤ را ملاک محاسبه قرار دهیم، میبینیم عددی معادل ٦٢٥ میلیارد و ٦٢٣ میلیون دلار نفت خام و گاز مصرف کردهایم؛ درحالیکه در همین مدت معادل ٧٩٢ میلیارد و ٤٧٤ میلیون دلار از این منبع انرژی را صادر کردهایم.به عبارت ساده تقریبا برابر آنچه صادر کردهایم، در داخل سوزاندهایم. دولت احمدینژاد که تمام شد، تحلیل پشت تحلیل بود که درباره طلاییترین دوران نفتی کشور ارائه میشد و گفته میشد احمدینژاد حدود ٧٠٠ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته که نسبت به کل درآمدهای نفتی کشور تا سال ١٣٨٤ برابری میکرد و این نقد وارد میشد که چرا در برابر این میزان درآمد توسعه متناسبی در کشور اتفاق نیفتاده است.حال با این شرح در نظر بگیرید علاوه بر درآمد نفتی ارزی، در دو دولت احمدینژاد ٤٥٨ میلیاردو ٣٧٠ میلیون دلار مصرف داخلی نفت داشتهایم که در مجموع نفتی که در دوره احمدینژاد خرج شد، به هزارو ٩٧ میلیارد و ٣٢٩ میلیون دلار میرسد.یعنی ٤٨درصد منابع ٥٦سال تنها در هشت سال. این در شرایطی است که اقدامات توسعهای و زیرساختی در کشور بدون هیچ تناسبی با این میزان منابع ازدسترفته محاسبه میشود.کارشناسان انرژی بر این باورند که شدت مصرف انرژی در ایران بالاست؛ اما این شدت بالای مصرف، صرفا به خاطر سهلانگاری و مشارکتنداشتن مردم در برنامههای صرفهجویی نیست؛ بلکه یارانه انرژی و توسعه صنایع رانتی انرژیبر، سبب افزایش شدت مصرف انرژی در کشور شده است. طبق بررسی دفتر پژوهشهای اقتصاد و توسعه اتاق بازرگانی مشهد و مبتنی بر محاسبات و مستندات دقیق خود که منابع ارزی در اختیار کشور را برای ١٠٢ سال از ١٣٩٢ شمسی الی ١٣٩٤ مورد کاوش دقیق قرار داده و براساس دادههای آمار بانک مرکزی و ترازنامه انرژی وزارت نیرو در برخی سالها، میزان مصرف روزانه نفت خام از صادرات آن پیشی گرفته است.در سال ٩٢ براساس آمارهای منتشرشده، هزارو ٦٨٥ بشکه در روز حجم صادرات کشور بوده است که در همین سال هزارو ٧٩٦ هزار بشکه در روز نفت خام در داخمصرف شده است. در سال ٩٣ و ٩٤ نیز میزان مصرف داخلی نفت خام از صادرات آن پیشی گرفته است.کارشناسان انرژی میگویند که دلیل پیشیگرفتن مصرف داخل از صادرات، افزایشیافتن شدت تحریمهای ایران در آن سالها بوده است؛ اما انکار هم نمیکنند که شدت مصرف انرژی در کشور بیش از حد معمول است.بهروز هادیزنوز، کارشناس اقتصادی، تأکید میکند: ایران یکی از انرژیبرترین کشورها است که به ازای هر واحد ارزش افزوده تولیدشده در داخل، شدت مصرف انرژی در آن زیاد است. او میگوید: در ایران مقدار زیادی انرژی مصرف میشود. این نشاندهنده کارایینداشتن اقتصاد ایران است. بخشی از اتلاف انرژی ناشی از قیمت حاملهای انرژی در کشور است؛ زیرا در ایران بهای انرژی پایینتر از قیمتهای بینالمللی است.این کارشناس اقتصادی اضافه میکند: در ایران یارانه پنهان به انرژی میدهیم. مصرف بیش از حد انرژی یک پیامد بیرونی منفی دارد و محیط زیست را آلوده کرده و سلامت مردم را به خطر میاندازد. متأسفانه این مسئله را محاسبه نمیکنیم. ما باید از مردم مالیات آلودگی بگیریم. او بیان میکند: اگر انرژی مصرف نشود، میتوانیم آن را صادر کنیم؛ اما چون انرژی را ارزان میفروشیم، مردم دستگاههای انرژیبر را استفاده میکنند. یک پیکان، ١٤ لیتر در صد کیلومتر بنزین مصرف میکند، درحالیکه یک ماشین جدید، ممکن است هفت تا هشت لیتر مصرف داشته باشد؛ اما افراد پیکان قراضه را نمیفروشند؛ زیرا انرژی را به میزان یکچهارم یا یکسوم قیمت جهانی، در ایران عرضه میکنیم.یارانه ٧٥ میلیارددلاری به مصرفکنندگان انرژیزنوز سخنان خود را با طرح این پرسش که چرا در کورههای ذوب آهن و سیمان ایران انرژی بیشتری مصرف میشود، ادامه میدهد. به اعتقاد او انرژی ارزان سبب شده که صاحبان تکنولوژی به دنبال اصلاح خطوط تولید نباشند و تولید برخی محصولات انرژیبر مانند آلومینیوم در ایران گران تمام شود.او تأکید میکند: در ایران به مصرفکنندگان انرژی یارانه میدهیم. حتی به چاههای کشاورزی که با برق و گازوئیل برای استخراج آب کار میکنند، یارانه انرژی تعلق میگیرد. براساس برآوردهای صندوق بینالمللی پول، هزینه مستقیم و غیرمستقیم یارانهای که ایران به انرژی پرداخت میکند، در سال ٢٠١٦ نزدیک به ٧٥ میلیارد دلار بوده است.این کارشناس انرژی توضیح میدهد: هزینه مستقیم یارانه مابهالتفاوت قیمت داخلی و قیمت بینالمللی با نرخ ارز رایج است. هزینه غیرمستقیم یارانه نیز مالیاتی است که از آثار و پیامدهای انرژی نمیگیریم. او یارانههای کلان صنایع انرژیبر را عاملی برای سودآوربودن برخی صنایع ازجمله پتروشیمی و فولاد اعلام میکند و بر این باور است که با حذف یارانه انرژی، صادرات برخی تولیدات حاصل از صنایع انرژیبر مانند پتروشیمی، فولاد، مس و آلومینیوم و حتی صنایع غذایی شامل کنسروسازیها غیراقتصادی خواهد شد. زنوز میگوید: یارانهها باید بهتدریج حذف شود و به صنایع وام داده شود که به سمت تکنولوژیهای روز دنیا حرکت کنند. در صنایع آلومینیوم چهار نسل وجود دارد که به دلیل انرژی ارزان، نسل دوم تکنولوژی صنایع آلومینیوم به ایران وارد شده و با حذف یارانهها، این صنعت ناگزیر خواهد بود به سمت تکنولوژیهای نسل سوم و چهارم حرکت کند.