نوآوران آنلاین- با بررسی ساده و اجمالی اقتصاد ایران می توان به این نتیجه دست یافت که بسیاری از مشکلات مالی ناشی از خلأهایی است که در نتیجه عدم رعایت قانون توسط برخی اشخاص حقیقی و حقوقی ایجاد شده است.
نمونه آن را می توان به طور عینی در فرار از پرداخت مالیات توسط ثروتمندان متخلف دید. این عده در عین این که از درآمدهای بالایی برخوردارند اما با سندسازی و سوء استفاده از نفوذ و رانت شان سعی می کنند منافع خود را در نظر بگیرند و نسبت به امور مهم کشور و مصالح مردم بی تفاوت باشند.
نتیجه چنین وضعیتی را در حال حاضر در کسری بودجه می توان به وضوح مشاهده کرد. کشور ما امروز قادر به پرداخت هزینه های جاری نیست و در زمینه های مختلفی با چالش نبود منابع مالی مواجه هستیم.
در چنین شرایطی بهترین اقدامی که در برابر متخلفان می توان صورت داد برخورد قانونی و محاکمه آن هاست تا دیگر راه بر سوء استفاده از بیت المال بسته شود.
در همین خصوص به گفت و گو با هادی حق شناس، استاندار گلستان، نماینده سابق مجلس، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل اقتصادی پرداختیم که از نظر می گذرد.
* به نظر شما در حال حاضر چه عاملی بیش از سایر عوامل موجب بروز مشکلات مالی و کسری بودجه شده است؟
یکی از مهم ترین مسائلی که زندگی امروز مردم ایران را تحت الشعاع قرار داده مشکلات اقتصادی است که تأثیر مستقیم آن را بر معیشت و رفاه عمومی شاهد هستیم.
اقتصاد داخلی ایران چند سالی است که چرخ هایش نمی چرخد و عوامل مختلفی موجب بروز مشکلات بسیار شده است. هر اتفاقی که برای اقتصاد داخلی کشور بیافتد نتیجه آن در زندگی مردم مشهود خواهد بود. از این رو مسؤولان باید بکوشند اقتصادی با زیرساخت های مناسب ایجاد کنند تا مطالبات مردمی تأمین شود. رفع انتظارات مردم از جمله مهم ترین مسائلی است که باید در دستور کار دولت ها قرار گیرد، اما آن چه طی سال های اخیر رخ داده در تناقض با این رسالت مهم بوده است. تا جایی که بسیاری از اقشار مردم اکنون در نتیجه ضعف اقتصادی شان و بروز مشکلات مالی در زندگی شان دیگر نمی توانند به مسؤولان اعتماد داشته باشند. در چنین شرایطی اعتماد عمومی به شدت آسیب می بیند و این اتفاق برای کشور ما مناسب نیست. به ویژه در شرایط کنونی که کشور ما در مواجهه با تحریم های خارجی قرار گرفته است و باید بیش از گذشته بر اعتمادزایی بین مردم و مسؤولان تأکید و در این راستا تلاش های عملی شود. در کنار همه مشکلاتی که وجود دارد یکی از نتایج نبود مدیریت صحیح اقتصادی، بروز کسری بودجه و ناتوانی در تأمین هزینه های اداره کشور است. در حال حاضر کشور ما با مشکلات مالی بسیاری مواجه است که اگر دارای توان مالی مناسبی بودیم این مسائل ایجاد نمی شد و مردم در وضعیت بهتری به سر می بردند. متأسفانه باید گفت عوامل مختلفی در بروز کسری بودجه دخیل هستند. به جرأت می توان گفت یکی از مهم ترین آن ها را می توان فرارهای مالیاتی گسترده دانست که کسری بودجه ناشی از آن جبران شدنی نیست و کمر اقتصاد را می شکند. این پدیده تلخ سال های زیادی است که اقتصاد ایران را گرفتار خود کرده است، اما اکنون به اوج خود رسیده و در شرایطی که کشور از نظر اقتصادی ضعیف است و نمی تواند خود را اداره کند به معضلی تبدیل شده است که باید حتما مورد توجه قرار گیرد.
طی سال های اخیر مسؤولان نسبت به این موضوع بی توجه بودند و همین امر موجب شد تا مشکلات بسیاری ایجاد شود. باید مسؤولان از ابتدا مانع از بروز فرار مالیاتی می شدند و اجازه نمی دادند که این معضل در اقتصاد ایران ریشه بدواند. اکنون با آمار بالایی از فرار مالیاتی مواجه هستیم که باید متخلفان شناسایی شوند و مجازات شوند.
* علت بالا بودن آمار فرار مالیاتی در ایران چیست؟
اصلی ترین علت فرار مالیاتی بالا در ایران وجود حاشیه امن برای افرادی است که فضا را برای ایجاد تخلف خود مناسب می بینند. در واقع باید گفت این عده از چنان پشتوانه ای برخوردار هستند که می توانند به راحتی از پرداخت مالیات که حق مردم و جزئی از بیت المال است سرپیچی کنند.
حالا این سوال مطرح است که چرا عده ای از این امکان انحصاری برخوردارند و این که چرا نظارتی در این مسأله صورت نمی گیرد. به جرأت می توان گفت در بحث نظارت مسؤولان ضعیف عمل کردند و نتوانستند به خوبی از عهده رسالت مهم خود برآیند و نتیجه این شد که کشور اکنون با حجم بالایی از مالیات هایی که پرداخت نشده مواجه است. باید راه نفوذ افراد متخلف بسته شود و امکان سوء استفاده از بیت المال برای شان به راحتی مهیا نشود. از دیگر سو نظارت ها نیز باید قوی تر شود و با قوت بیشتری ناظران به رصد وضعیت موجود بپردازند و در برابر هر گونه تضییع حقوق مردم بایستند.