نوآوران آنلاین- بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور موضوعی است که اخیراً از سوی دو نهاد مهم کشور یعنی وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی مورد توجه قرار گرفته و این در حالی است که هر کدام از این دو نهاد دو آمار متفاوت از این موضوع ارائه داده‌اند.
فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی گفته بود که ۷۵ درصد از ارز صادراتی به ایران برنگشته و از سوی دیگر عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام کرد که بیش از ۶۰ درصد از ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد بازگشته و بخشی از این صادرات نیز هنوز برای بازگشت ارز فرصت دارد.
در همین راستا، بانک مرکزی برای جذب بیشتر ارز صادراتی و ترغیب بیشتر صادرکنندگان به بازگشت ارز حاصل از صادرات‌شان، بسته ارزی جدیدی را در این زمینه منتشر کرد که تفاوت‌هایی با بسته قبلی دارد.
بر اساس مصوبه جدید بانک مرکزی، نحوه برگشت ارز پتروشیمی‌ها به چرخه اقتصادی در سال ۱۳۹۸، حداقل ۶۰ درصد سامانه نیما، حداکثر ۱۰ درصد اسکناس و مابقی واردات در مقابل صادرات خود تعیین شد و سایر صادرکنندگان باید حداقل ۵۰ درصد ارز خود را در سامانه نیما عرضه کنند و حداکثر تا ۲۰ درصد به صورت اسکناس و مابقی واردات در مقابل صادرات خود یا سایر اشخاص نسبت به برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی اقدام کنند.
به این ترتیب، صادرکنندگان محصولات پتروشیمی باید حداقل ۶۰ درصد و سایر صادرکنندگان حداقل ۵۰ درصد از ارز خود را در سامانه نیما عرضه کنند.
این ارقام در سال گذشته کمی متفاوت از ارقام فعلی بود و اساس درصد بازگشت آن به سامانه نیما، ارزش صادرات در نظر گرفته شده بود؛ هرچه میزان صادرات بالاتر بود، باید درصد بیشتری از ارز حاصل از آن در سامانه نیما به فروش می‌رفت.
بانک مرکزی نیز در خصوص نحوه رفع تعهد ارز حاصل از صادرات سال ۱۳۹۷ نسبت به معرفی صادرکنندگانی که ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی برابر دستورالعمل‌های صادره در سال گذشته اقدام کرده‌اند، به سازمان امور مالیاتی اقدام خواهد کرد.
در همین زمینه به اطلاع می‌رساند صادرکنندگانی که تاکنون موفق به برگشت کامل ارز صادراتی خود نشده‌اند.
تا پایان تیرماه مهلت دارند مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی سال ۱۳۹۷ نسبت به برگشت ارز اقدام کنند.
تشویق‌ها و تنبیه‌ها
اما بانک مرکزی برای نظارت بهتر بر بازگشت ارز به چرخه اقتصاد کشور، تنبیه‌ها و تشویق‌هایی را نیز برای صادرکنندگان در نظر گرفته که می‌تواند به اجرای بهتر این تصمیمات کمک کند.
صمد کریمی، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی شب گذشته در برنامه تیتر امشب، گفت: باید با همین منابع ارزی حاصل از فروش محصولات غیرنفتی بتوانیم کالاهای مورد نیاز کشور را تأمین کنیم و به همین دلیل صادرات صادرکنندگان را به طور دقیق رصد می‌کنیم و آن‌هایی که بیش از ۷۰ درصد از ارز حاصله را به سامانه نیما عرضه کرده‌اند، تشویق می‌شوند.
هرچند که گفته نشده چه تشویق‌هایی برای صادرکنندگانی که بیش از ۷۰ درصد از ارز خود را به سامانه نیما وارد کرده‌اند، در نظر گرفته می‌شود، اما در مقابل هنوز صادرکنندگانی هستند که هیچ ارزی را به چرخه اقتصاد کشور بازنگردانده‌اند که در این باره بانک مرکزی دو برخورد را در نظر گرفته است.
بانک مرکزی در مرحله نخست، برای این صادرکنندگان را به دستگاه قضائی معرفی کرده که این موضوع را وزیر اقتصاد نیز گفته است.
از سوی دیگر این بانک به افرادی که هیچ ارزی به سامانه نیما نیاورده‌اند و رفع تعهد ارزی نکرده‌اند، در صورتی که بخواهند وارداتی داشته باشند، برایشان تأمین ارز انجام نمی‌شود.