نوآوران آنلاین- مهدی جمالی نژاد در مراسم افتتاحیه چهارمین همایش ملی و اولین همایش بین‌المللی آتش نشانی و ایمنی شهری که پیش از ظهر امروز در سالن همایش‌های هتل المپیک برگزار شد، اظهار کرد: روبرو شدن با حوادث و سوانح طبیعی و انسان ساز پدیده جدیدی نیست و از دیرباز انسان‌ها برای در امان ماندن از تهدیدات و حوادث تدابیری را اندیشیده‌اند که به مرور زمان و با شکل گیری تمدن‌های مختلف این تدابیر ارتقا یافته است و انسان‌ها با افزایش دانش و تجربیات‌شان اقدام به استقرار و اسکان در مناطق ایمنی و امن کرده‌اند.
جمالی نژاد با بیان اینکه امروزه رشد فزاینده و توسعه شهرها سبب شده که جمعیت شهری و تعداد شهرداری‌ها افزایش قابل توجهی داشته باشند خاطرنشان کرد: طبیعی است که با افزایش رشد شهر نشینی حجم سرمایه گذاری‌ها و فعالیت در شهرها نیز افزایش یافته است.
وی با اشاره به نرخ جهانی شهرنشینی و وضعیت کشورمان اظهار کرد: برابر آمارهای مرکز اسکان بشر سازمان ملل متحد، جمعیت شهری جهان از مرز ۵۰ درصد از کل جمعیت جهان عبور کرده و تا سال ۲۰۳۰ حدود ۶۰ درصد از جمعیت جهان شهرنشین خواهند بود. این در حالیست که در سال ۹۵ نرخ شهرنشینی در ایران ۲۰ درصد بالاتر از نرخ جهانی آن بوده و به بیش از ۷۰ درصد در سال ۹۵ رسیده است. جمعیت شهری ایران در طول ۹۰ سال گذشته ۲۶ برابر شده، در حالیکه جمعیت روستایی کشورمان تنها رشدی سه برابر داشته است و طبق پیش بینی‌ها و برآوردها تا ۲۰ سال آینده جمعیت شهری ایران از مرز ۷۴ میلیون نفر عبور خواهد کرد و به همین دلیل است که باید برای ایمنی شهرها و شهرنشینی تدابیر لازم را اتخاذ کنیم.
معاون وزیر کشور تصریح کرد: در همین راستا لازم است در گام نخست برنامه ریزی شود تا تمرکز جمعیت در نقاط شهری کاهش یافته و از شکل گیری کلانشهرها جلوگیری شود و در گام دوم نیز با اقدامات لازم برنامه ریزی برای ایجاد محیط‌های امن شهری فراهم شود.
که به نظر می‌رسد باید در شرایط فعلی گام دوم را سریع‌تر اجرا کنیم.
به گفته جمالی نژاد در حال حاضر ۳۷ هزار دهیاری و ۱۲۷۶ شهرداری در کشور داریم.
قرارگیری ۷۶ درصد شهرهای ایران در پهنه‌های پرخطر زلزله
رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور در بخش دیگری از سخنان خود به تحلیل وضعیت خطرپذیری شهرهای کشورمان در برابر حوادث پرداخت و گفت: از نظر وقوع حوادث و سوانح تقریباً ۷۶ درصد از شهرهای ایران در پهنه‌های با خطر نسبی بسیار بالا، بالا و نسبتاً بالا قرار دارد.
وی با بیان اینکه از میان ۴۱ نوع حادثه شناخته شده در دنیا ۳۱ نوع حادثه احتمال وقوع در کشور را دارد، گفت: متأسفانه نوع شهرسازی و معماری شهرهای امروزی ما گرچه آسایش‌هایی را نیز برای شهروندان فراهم کرده اما تهدیدات جدیدی نیز برای شهرنشینان ایجاد کرده است که تخریب زمین‌های زراعی، نابودی فضاهای سبز، گسترش حاشیه نشینی، تغییر کاربری اراضی حومه شهرها و روستاهای حوزه نفوذ از جمله آنهاست.
جمالی‌نژاد با اشاره به گزارشی که برای سند آسیب شناسی آتش نشانی تنظیم شده است، گفت: بر این اساس سالانه بیش از ۱۷۰ هزار آتش سوزی و سایر حوادث در شهرها رخ می‌دهد بطوریکه میانگین حوادث در کلانشهرهای کشور به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت ۳.۸۷ نفر است که همین موضوع نشان می‌دهد که مسئله ایمنی در شهرها امر مهمی است.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه ایمنی شهروندان یکی از شاخص‌های مهم کیفیت زندگی به شمار می‌رود گفت: در همین راستا نیز وظایفت و ماموریت‌هایی برای وزارت کشور در حوزه پشتیبانی، حمایت و هدایت از شهرداری‌ها برای وزارت کشور تعیین شده است.
آمار تکان دهنده از بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی در کشور
جمالی نژاد با اشاره به وجود بافت‌های قدیمی و ناکارآمد در شهرها خاطرنشان کرد: برابر آخرین آمارهایی که ما در اختیار داریم ۲۴ هزار و ۱۴۱ هکتار بافت تاریخی در ۱۷۵ شهر، ۵۵ هزار و ۱۰۴ هکتار بافت فرسوده در ۴۶۵ شهر و ۶۱ هزار و ۶۵۷ هکتار سکونتگاه غیر رسمی در ۱۱۰ شهر کشور وجود دارد که عملاً امکان دسترسی خودروهای آتش نشانی و خدمات رسانی به آنها وجود ندارد که البته رفع مسائل مربوط به ایمنی این بافت‌ها در دستور کار مشترک وزارت مسکن، راه و شهرسازی و وزارت کشور قرار گرفته است.
فعالیت ۴۵۰ ایستگاه آتش نشانی غیر استاندارد در کشور
معاون عمرانی وزیر کشور با بیان اینکه در حال حاضر ۱۸۵۰ ایستگاه آتش نشانی در سراسر کشور فعال است گفت: همچنین برابر آمارهای ما ۲۲ هزار نفر آتش نشان در سطح شهرهای کشور فعال هستند که البته با توجه به مصوبه اخیر مجلس در خصوص مشمولیت آتش نشانی در زمره مشاغل سخت و زیان آور بخشی از این آتش نشانان در سال آینده بازنشسته خواهند شد. همچنین طبق برآوردهای ما به حدود ۴۰۰۰ نیروی آتش نشان دیگر در شهرهای کشور احتیاج داریم که در حال پیگیری برای دریافت مجوز جذب آنان هستیم.
جمالی نژاد ادامه داد: از میان ۱۸۵۰ ایستگاه آتش نشانی ۱۴۰۰ ایستگاه برابر ضوابط و مقررات ابلاغی و کمک‌های مالی وزارت کشور ایجاد شد. البته برای ساخت ۵۰۰ ایستگاه جدید نیز در سال ۹۵ برنامه ریزی شده که با توجه به کمبود اعتبارات بخشی از آن نیمه کاره مانده است.
وی با بیان اینکه هر ۵۰ هزار نفر جمعیت باید حداقل یک ایستگاه آتش نشانی در شهرها داشته باشند، گفت: در حال حاضر به ۲۵۰ ایستگاه دیگر آتش نشانی نیاز داریم که ساخت آن باید در دستور کار دولت و شهرداری‌ها قرار بگیرد. ضمن اینکه ۴۵۰ ایستگاه آتش نشانی نیز غیر استاندارد و غیر مقاوم هستند که این موضوع سبب می‌شود تا تجهیزات آتش نشانی در فضاهای غیر مقاوم استقرار یافته و در صورت بروز حادثه خود ایستگاه‌ها نیز دچار مشکل شود.
رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور با تاکید بر اینکه ۴۵۰۰ دستگاه انواع خودروی آتش‌نشانی با توان عملیاتی برای اعزام در سه تا پنج دقیقه پس از اعلام حادثه در شهرهای کشور وجود دارد، گفت: در حال حاضر بیش از ۱۰۰۰ دستگاه خودروی آتش نشانی استاندارد و به همان نسبت تجهیزات تخصصی آتش نشانی مورد نیاز شهرداری‌های کشور است.
تنظیم لایحه مدیریت یکپارچه آتش نشانی و خدمات ایمنی کشور
جمالی نژاد از فقدان متولی واحد و یکپارچه ایمنی در شهرها و روستاها نیز انتقاد کرد و گفت: در همین راستا نیز لایحه مدیریت یکپارچه آتش نشانی و خدمات ایمنی کشور به منظور ارتقای سطح امینی شهرها و روستاها از سوی وزارت کشور تنظیم و به دولت ارسال شده است.
وی با بیان اینکه آتش نشانان در سراسر کشور از سطح آموزشی یکسان و استاندارد برخوردار نیستند گفت: با توجه به پیشرفت‌ها و تغییر و تحولاتی که امروز در حوزه مدیریت شهری و شهرسازی شاهد هستیم دیگر نمی‌توان انتظار داشت که آتش نشانی صرفاً یک شغل خدماتی باشد. بنابراین لازم است که نسبت به این شغل تغییر دیدگاه نیز صورت بگیرد و نیروهای فنی و مهندسین ایمنی را در آتش نشانی تربیت کنیم که در همین راستا با پیگیری‌های صورت گرفته رشته مهندسی حریق از سال آینده در دفترچه‌های کنکور سراسری درج شده و نسبت به پذیرش دانشجو اقدام خواهد شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به رشد بالای بلندمرتبه سازی در شهرهای کشور گفت: امروز در اکثر شهرهای کشور مسکن مهر ساخته شده و این نشان می‌دهد که ما برای حوادث باید تجهیزات و نردبام‌های هیدرولیکی داشته باشیم اما این اقدام هنوز انجام نشده است و ما در بحث‌های تخصصی عقب هستیم. لازم است که پهبادهای آتش نشان داشته باشیم و البته به این نکته نیز توجه کنید که در مقابله با بحران‌ها و عملیات‌های اضطراری قطعاً تنها دولت و شهرداری‌ها نمی‌توانند تمام اقدامات را انجام دهند.
جمالی نژاد در پایان افزود: ما باید تولید کننده دانش باشیم و در عین حال از دانش دیگر کشورها نیز استفاده کنیم و بتوانیم دانش و مهارت آتش نشانان‌مان را ارتقاء دهیم.