نوآوران آنلاین- اخیرا فیلمی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد معلمی در حال فریاد زدن بر سر دانش آموز و اعمال رفتارهای تحقیر آمیز با وی است که البته آموزش و پرورش بوشهر اعلام کرد این اتفاق در یکی از مدارس غیر دولتی این منطقه رخ داده و پرونده معلم خاطی در دست بررسی است.
صرف نظر از بالاگرفتن انتقادات از عملکرد نظارتی مدارس غیردولتی و وقوع اتفاقات ناگواری چون آزار و اذیت چند دانش آموز در مدرسه معین و آتش سوزی در مدرسه محدثه زاهدان، ریشه یابی و برخورد با آسیب‌های اجتماعی در مدارس بویژه «خشونت» در شرایط کنونی بسیار ضروری است و نباید براحتی از کنار آن عبور کرد.
محمدرضا نیک‌نژاد، معلم و کارشناس آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایسنا، در این باره اظهار کرد: فارغ از جنبه‌های منفی انتشار فیلم‌هایی از تنبیه در مدارس و سایر مشکلات نظام آموزشی، بازتاب دادن مشکلات و به راه‌افتادن گفتمان غالب توجه به آموزش و پرورش و تاکید بر ضرورت در اولویت قرار گرفتن آن می‌تواند یکی از جنبه‌های مثبت باشد. البته اینکه یک دانش‌آموز علیرغم ممنوعیت‌ها تلفن همراه با خود به کلاس درس آورده و از این رفتار نادرست معلم با همکلاسی‌اش فیلم برداری کرده نیز جای تامل دارد.
وی افزود: تنبیه بدنی به هیچ وجه قابل دفاع نیست اما تنبیه در مدارس و مکتب‌های ایرانی ریشه دیرینه و اصلاح آن زمانبر خواهد بود. نمی‌توان انتظار داشت یک ماهه و یکساله اصلاح شود.
این کارشناس آموزش و پرورش با بیان اینکه از سوی دیگر در جامعه‌ای که خشونت و رفتارهای تند مشاهده و برخی رفتارها با اعمال زور کنترل می‌شود، خانواده یعنی کوچکترین نهاد اجتماعی نیز متاثر می‌شود گفت: گویی رفتار همراه با خشونت به نزج جامعه چسبیده باشد.
نیک نژاد ادامه داد : از سوی دیگر با افت آموزشی در مدارس روبروییم، دانش‌آموزان آموزش گریز شده‌اند. همچنین فضای جامعه فضای کسالت‌آوری است و کنش‌های جمعی در اجتماع مانند شادی‌های دسته جمعی کم داریم تا نوجوانان بتوانند هیجان خود را تخلیه کنند.
وی با بیان اینکه قضاوت درباره معلم عصبانی در این فیلم نباید یک‌طرفه صورت بگیرد اظهار کرد: افراد تجربه حسی حضور در این فضا را ندارند. معمولا ۷۰ درصد انرژی معلم در کلاس‌های شلوغ یا کلاس‌هایی که دانش‌آموز شلوغ کار دارند صرف کنترل انضباطی کلاس می‌شود. این معلم قطعا آموزش ندیده و نتوانسته اوضاع را کنترل و مدیریت کند. معلم نباید وضعیت را به جایی برساند که با دانش آموز درگیر شود و وقتی حس کرد تذکراتش کارساز نیست باید خودش از کلاس بیرون می رفت و از معاون مدرسه کمک می‌خواست. باید به دانش آموز احترام بگذاری تا رفتار احترام آمیز دریافت کنی.
این کارشناس آموزش و پرورش افزود: به نظر می‌آید معلم این فیلم، معلم کم تجربه‌ای است. این مدرسه غیر دولتی بوده و معمولا معلمان مدارس غیردولتی، معلم رسمی نیستند و با حقوق ناچیز تن به معلمی می‌دهند. نمرات انضباطی هم آنچنان پررنگ نیستند و دانش‌آموزها هم می‌دانند که نمره مطرح نیست و حتما قبول می‌شوند. علاوه بر این توقع خانواده ها چون شهریه می‌پردازند بالاست و مدیر مدرسه شاید حاضر باشد چند معلم عوض کند، ولی یک دانش‌آموز را از دست ندهد. پولی شدن، آموزش را لوث کرده و بتدریج به از بین رفتن اقتدار معلم و آموزش می‌انجامد. در حالی که در مدارس دولتی عموما اینطور نیست و دانش‌آموز و معلم سرجای خود هستند.
وی با بیان اینکه خشونت از سوی برخی افراد در صدر آسیب‌های اجتماعی مدارس معرفی شده در حالی که این یک گزاره تند است و باید آسیب‌شناسی و تحلیل عمیق روی آن صورت بگیرد گفت: خبرهای گاه و بیگاهی از خشونت در مدارس می‌شنویم، اما در ابعاد کشوری ۱۴ میلیون نفری چندان بزرگ نیست هرچند یک مورد آن هم جای بررسی و تامل دارد.
نیک نژاد افزود: آموزش و پرروش گرفتار آسیب‌های جدی است؛ معتقدم باید تا جایی که ممکن است درباره خشونت در مدارس گفت و شنید و تحلیل کرد تا گفتمان آن شکل بگیرد. آموزش معلمان و البته آموزش دانش آموزان بسیار مهم است. دانش آموزان ما با حقوق خود آشنا نیستند. معلم‌ها هم مدیریت کلاس در برخی موارد از دستشان خارج می‌شود و مواردی را شاهد بودم که همکارانمان از فرط عصبانیت تا مرز سکته پیش رفتند. این موضوع با چند بخشنامه و تذکر از سوی وزیر مبنی بر برخورد جدی با خاطیان حل نمی‌شود؛ گستردگی و پراکندگی مدارس و وجود فرهنگ خشونت در جامعه و خانواده‌ها نیز مزید علت می‌شود.
وی در بخش دیگر سخنانش به مشکلات و تنگنای معلمان اشاره کرد و گفت: چند سالی در یک مدرسه نمونه دولتی تدریس می‌کردم. چند معلم آن مدرسه، راننده سرویس دانش آموزان خود شده بودند. حقوق معلم‌ها کفایت نمی‌کند و اغلب باید شغل دوم داشته باشند. ولی اینکه معلم سرویس مدرسه دانش‌آموز خودش بشود به معنای پایین آمدن شان معلمی است و آیا آن دانش آموز دیگر حرف شنوی در کلاس درس دارد؟ باید جایگاه و اقتدار معلم برای هدف آموزش و پرورش حفظ شود.