نوآوران آنلاین- دکتر مینو محرز در آستانه روز جهانی ایدز در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت این بیماری در دنیا و ایران گفت: متاسفانه هنوز نتوانسته‌ایم روند HIV را در کشور کنترل کنیم و در حال حاضر انتقال این بیماری بیشتر از طریق جنسی ادامه دارد.
چالش ایران برای شناسایی مبتلایان ایدز
وی افزود: UNAIDS و همه کشورها هدفی را دنبال می‌کنند که تا سال ۲۰۲۰، ۹۰ درصد مبتلایان HIV شناسایی و کشف شوند. این درحالیست که ما در خط اول این بیماری یعنی کشف مبتلایان، به علت عدم آگاهی، عدم مراجعه، انگ اجتماعی و ... مشکل داریم و تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد این بیماران شناسایی شده‌اند.
رییس مرکز تحقیقات ایدز بر لزوم اطلاع‌رسانی مستمر درباره روش‌های انتقال، پیشگیری و درمان این بیماری تاکید کرد و گفت: در دنیا از طریق رسانه‌ها و اطلاع رسانی مستمر توانسته‌اند این بیماری را کنترل کنند، اما این اقدام در کشور ما هنوز عملیاتی نشده است. بنابراین ما در هدف‌گذاری صورت گرفته برای شناسایی ۹۰ درصد مبتلایان تا یکی - دو سال آینده، خیلی مشکل داریم و باید بیشتر روی آن کار شود.
رفتار پرخطر چیست؟
وی افزود: البته وزارت بهداشت استراتژی‌های مختلفی دارد، اما نکته مهم آن است که فرد آگاهی یابد و بداند که رفتار پرخطر چیست؟ بسیاری از جوانان ما در این زمینه آگاهی ندارند و متاسفانه آموزش و پرورش، رادیو و تلویزیون و رسانه‌ها هم راجع به این مسایل صحبت نمی‌کنند. بنابراین جوانان نمی‌دانند که رفتار پرخطر چیست تا در صورت داشتن رفتار پرخطر، حداقل برای انجام تست مراجعه کنند. توصیه اکید ما آن است که افراد دارای رفتار پرخطر تست دهند. رفتار پرخطر هم یعنی تماس جنسی محافظت نشده، بی‌بند و باری در تماس جنسی و تزریق مشترک در اعتیاد تزریقی.
اگر رفتار پرخطر داشتید حتما به این کلینیک‌ها مراجعه کنید
محرز با اشاره به کلینیک‌های مشاوره رفتاری HIV /AIDS ادامه داد: وزارت بهداشت حدود ۱۸۰ کلینیک مشاوره بیماری‌های رفتاری را فراهم کرده و به این ترتیب افراد دارای رفتار پرخطر و در معرض این بیماری، می‌توانند به این کلینیک‌ها مراجعه کرده و به صورت رایگان و محرمانه مشاوره و تست دهند و در صورت مثبت بودن، تحت نظر همان مرکز و پزشکان دوره دیده آن، درمان کاملا رایگان را آغاز کنند. اما متاسفانه بسیاری از افراد اصلا نمی‌دانند که این مراکز چه هستند که بروند تست دهند.
وی افزود: البته غیر از این مراکز، تست‌های اولیه باید در جاهای دیگر هم انجام شود و راهکار وزارت بهداشت نیز همین است و این تست‌ها را بسط دادند و به این ترتیب هر مرکز بهداشتی می تواند این تست را انجام دهد و به این ترتیب لازم نیست افراد برای انجام تست تنها به مراکز خاص مشاوره رفتاری بروند. این کیت‌ها را وزارت بهداشت در اختیار مراکز بهداشتی می‌گذارد و اگر پاسخ آن مثبت شد، برای تایید آن اقدامات بعدی انجام می‌شود.
تست‌های تشخیص سریع ایدز چقدر قابل اعتمادند؟
رییس مرکز تحقیقات ایدز کشور درباره اینکه تست‌های تشخیص سریع، چقدر قابل اعتماد هستند؟ به ایسنا گفت: درباره پاسخ اولیه این تست‌ها باید گفت که نه "منفی" آن صد در صد بیماری را رد می‌کند (چراکه ذات بیماری طوری است که دوره پنجره طولانی دارد) و نه "مثبت" آن صد در صد بروز بیماری را تایید می‌کند. به همین دلیل باید موارد لازم در مشاوره گفته شود تا اگر فرد رفتار پرخطر داشته اما تست وی منفی بود، حتما تست مجددا تکرار شود و اگر هم مثبت بود باید حتما با تست‌های دقیق‌تر تایید شود. اما انجام اولیه تست‌ها بسیار کمک کننده است.
ایدز کشنده نیست به شرط آنکه...
محرز با تاکید بر اینکه HIV/AIDS دیگر بیماری کشنده‌ای نیست و با درمان قابل کنترل است، افزود: در دنیا هم بر روی درمان قاطع آن کار می‌شود. بنابراین اگر مبتلایان مشخص شوند و تحت درمان قرار گیرند، علاوه بر آنکه فرد مبتلا زندگی نرمالی خواهد داشت، دوز ویروس نیز در بدن وی پایین می‌آید و به این ترتیب امکان آلودگی سایرین کمتر می‌شود.
وضعیت تامین داروهای ایدز
رییس مرکز تحقیقات ایدز درباره وضعیت تامین داروهای مبتلایان به HIV/AIDS نیز با توجه به شرایط تحریم‌ها گفت: فعلا داروی این بیماری موجود است و نگرانی از این بابت نداریم. ضمن اینکه برخی از داروهای این بیماران تولید داخل است اما دارویی که اکنون به صورت روتین به بیماران می‌دهیم از هند خریداری می‌شود.
توقف تحقیق و تولید "آیمود" در کشور
محرز همچنین درباره "آیمود" - داروی تقویت کننده و تنظیم کننده سیستم ایمنی مبتلایان به HIV/AIDS که پیش از این در ایران تحت مطالعه بود و تولید نیز می‌شد، گفت: متاسفانه از حدود ۱۰ – ۱۲ سال گذشته تولید این دارو متوقف شده و بودجه تحقیقات آن را نیز ندادند و بسیار باعث تاسف است؛ چراکه اکنون پایه داروهایی که در دنیا به عنوان درمان قاطع این بیماری از آن صحبت می‌شود، ایمنوتراپی است و اگر بودجه تحقیق و تولید "آیمود" در کشور را متوقف نمی‌کردند، شاید می‌توانستیم در این زمینه در دنیا اول باشیم.
وی در این باره افزود: "آیمود" داروی ضدویروسی نبود و داروی تقویت کننده سیستم ایمنی بود که در کنار ضدویروس‌ها به بیمار می‌دادیم. باید تحقیقات بیشتری روی "آیمود" می‌شد؛ چراکه انتظارمان آن بود که این دارو پتانسیل خیلی بیشتری داشته باشد اما متاسفانه هیچ بودجه‌ای داده نشد.
محرز همچنین درباره کاهش آسیب در حوزه ایدز گفت: برای پیشگیری از این بیماری در معتادان، برنامه‌های کاهش آسیب بهترین نقش را بازی می‌کنند. خوشبختانه ایران در زمینه کاهش آسیب مقام اول در دنیا را دارد و همگان از برنامه فوق‌العاده موفق کاهش آسیب ایران در کاهش میزان HIV در معتادان تزریقی صحبت می‌کنند. در راستای این برنامه در زندان‌ها متادون و سرنگ داده می‌شود.
وی افزود: البته مقداری برنامه‌های کاهش آسیب کمرنگ شده که امیدواریم بودجه مناسبی برای آن در نظر گرفته شود. در مجموع از نظر علمی جمع کردن معتادان در یک مکان و اردوگاه‌ها و ... منسوخ است و بهتر است این افراد از اعتیاد تزریقی به سمت خوراکی برده شوند و تدریجا نیز ترک کنند؛ چراکه تزریق با سرنگ مشترک است که باعث انتقال عفونت ویروس می‌شود.
محرک‌های انتقال دهنده ایدز
وی افزود: اکنون متاسفانه مقداری مواد اعتیادآور و مصرف آنها تغییر کرده و به سمت مصرف محرک‌های عصبی مانند شیشه، کوکائین، گل و ... روی آورده‌اند. بعضی از این مواد خطرناک‌تر از مصرف تریاک و ... هستند و هرچند که روش مصرف آنها تزریق نیست ولی کاملا پرخطر بوده و زمینه‌ساز رفتارهای پرخطر هستند و به این ترتیب پتانسل انتقال HIV را دارند.
هشدار درباره داروهای لاغری در آرایشگاه‌ها
محرز ضمن هشدار نسبت به مصرف داروهایی تحت عنوان داروی لاغری در مکان‌هایی مانند آرایشگاه‌ها ادامه داد: پایه این چنین داروهایی آمفتامین است و باعث لاغری نیز می‌شوند، اما واقعیت چیزی دیگری است و مصرف آنها می‌تواند مشکلات بعدی ایجاد کند و خطرناک‌تر از مواد مخدری نظیر تریاک هستند.
رسانه‌ها اطلاع‌رسانی کنند
رییس مرکز تحقیقات ایدز در پایان صحبت‌هایش تاکید کرد: در مورد بیماری HIV/AIDS توصیه‌ها بر آن است که اطلاع‌رسانی و آگاهی‌سازی بیشتری از طریق رسانه‌ها صورت گیرد؛ بویژه آنکه رسانه‌ها از ظرفیت فضای مجازی استفاده کنند و آگاهی و اطلاع‌رسانی درست را به افراد برسانند. مجددا تاکید می‌کنم که تنها با آموزش شفاف و مستمر بویژه برای جوانان، می‌توان از این بیماری پیشگیری کرد.